نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه کاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
2 گروه علوم پایه، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Background and Aims: A proper hand function is essential for performing activities of daily living. Hand injuries can significantly affect participation in these activities. Therefore, any factors that interferes with the treatment of hand injuries and postoperative recovery such as smoking should be controlled. Smoking cigarettes use is a public health problem worldwide. The present study aims to investigate the relationship between smoking cigarettes and hand function after tendon repair in men.
Methods: This cross-sectional study was conducted on 40 men (20 smokers and 20 non-smokers) who had undergone at least 10 sessions of physiotherapy and 10 sessions of occupational therapy one and a half months after tendon surgery. In order to collect the information, a demographical form and the shortened disabilities of the arm, shoulder and hand questionnaire (QuickDASH) were used. The collected data were analyzed in SPSS software, version 22.
Results: There was a significant difference in hand function after tendon repair between smokers and non-smokers (P=0.006). There was no significant relationship between the number of cigarette consumed per day and hand function (P=0.3)
Conclusion: It seems that there is a significant relationship between smoking and hand function after tendon repair, but there is no significant relationship between the number of cigarettes smoked per day and hand function. Individual counseling to smokers with hand injuries and expressing the possible negative effects of smoking on their hand function can increase the effectiveness of rehabilitation in them.
کلیدواژهها [English]
Introduction
Hand injuries are one of the most common injuries that significantly impact performing activities of daily living . Many hand injuries can occur at work due to inexperience, lack of education, unusual work, overwork, personal concerns, and haste. Even minor hand injuries can lead to chronic pain, loss of productivity, and reduced quality of life. Any factors that interferes with the treatment of hand injuries including tendon rupture and postoperative recovery such as smoking should be controlled. Smoking is a public health problem worldwide. It has negative effects on the musculoskeletal system and the physical and mental health of the smokers. Although many studies have indicated the effects of smoking on wound healing directly affect the healing results of fractures and the process of bone formation, its effect on tendon repair has been less studied. Smoking can affect the results of hand therapy. Early evaluation of smoking effects or its reduction can be one of the most effective interventions for smoking cessation in hand therapy. The role of occupational therapists and physiotherapists in the nutrition, stress reduction and smoking cessation for improving the different functions of the human body’s main systems has been reported in various studies. Due to the existing uncertainties about the effect of smoking on tendon repair, this study aims to investigate the relationship between smoking and hand function after tendon repair in men.
Materials and Methods
This cross-sectional study was conducted on 40 men aged 20-45 years (20 smokers and 20 non-smokers) referred to the occupational therapy ward of the 15 Khordad Hospital in Tehran, Iran in the summer 2021 who had undergone at least 10 sessions of physiotherapy and 10 sessions of occupational therapy one and a half months after their tendon repair surgery. The sampling was done using a convenience method. Considering an effect size of 20%, the first type error α=0.05, and the second type error β=0.2, the sample size was calculated n≥17 for each group. Existence of nerve repair and associated fractures, drug abuse, and underlying diseases such as hypertension and diabetes were the exclusion criteria. A demographical form was used to survey age, occupation, history of tendon repair surgery, history of specific disease, history of drug abuse, number of cigarettes consumed per day, any physical activity, dominant hand. The participants’ hand performance was measured by the shortened disabilities of the arm, shoulder and hand questionnaire (QuickDASH). This 30-item questionnaire examines the symptoms and function of the upper limbs in the past week. A higher score indicates a poor hand function. The collected data were analyzed using t-test and Mann-Whitney U test in SPSS software, version 22. The significant level was set at 0.05.
Results
The results showed a positive and significant difference in hand function after tendon repair between smokers and non-smokers (P=0.006), but there was no significant relationship between them in the number of cigarettes consumed per day (P=0.3). Moreover, the mean score of QuickDASH (Table 1) was not significantly different between smokers with a daily consumption of <10 cigarettes (55%) and >10 cigarettes (45%) (P= 0.094).
Discussion
In the present study, an attempt was made to investigate the relationship between smoking and hand function after tendon repair. One of the challenges of the present study was that it coincided with COVID-19 pandemic and travel restrictions, which caused samples to be recruited from only two clinics and there was low number of participants. Based on the results, it can be concluded that there is a significant relationship between smoking and hand function after tendon repair, but there is no significant relationship between the number of cigarettes consumed per day and hand function. It seems that providing individual counseling to smokers with hand injuries and expressing the possible negative effects of smoking on their hand function can increase the effectiveness of rehabilitation.
Ethical Considerations
Compliance with ethical guidelines
This study was approve by ethical committee of Shahid Beheshti University of Medical Sciences (IR.SBMU.RETECH.REC.1400.603)
Funding
This study was extracted from the thesis of the first author approved by Shahid Beheshti University of Medical Sciences. This study did not receive any funding from funding organizations in the public, commercial or non-profit sectors.
Authors' contributions
All authors contributed equally to preparing this article.
Conflict of interest
The authors declared no conflict of interest.
Acknowledgments
The authors would like to thank Dr. Mahnaz Hijazi (Assistant Professor, Department of Occupational Therapy, Shahid Beheshti University of Medical Sciences), Somayeh Alimohammadi (Head of occupational therapy unit in 15 Khordad Hospital), and the patients participated in this study for their assistance and cooperation.
مقدمه
تواناییهای دست انسان، بزرگترین فرق بین انسان و حیوان است [1]. اولین عکسالعمل انسان در مقابل صدمات، بهکار بردن دست و استفاده از آن است و به این علت دست در معرض صدمات زیادی قرار میگیرد؛ بنابراین یکپنجم موارد اورژانسی بدن را شامل میشود. از این میزان، حدود 1 تا 2 درصد پارگی تاندون بهویژه پارگی فلکسوری گزارش میشود. آسیبهای دست موجب نتایج ضعیف عملکردی میشود و عواقب طولانیمدت قابل توجهی بر کار و فعالیتهای اجتماعی دارد [2].
بسیاری از آسیبهای دست میتواند هنگام کار بهعلت بیتجربگی، نداشتن آموزش، انجام کار غیرمعمول، کار بیش از حد، نگرانیهای شخصی و عجله کردن ایجاد شود [3]، حتی صدمات به ظاهر جزئی دست و مچ موجب درد مزمن، از دست رفتن بهرهوری و کاهش کیفیت زندگی میشود [4]. براساس تحقیقات تقریباً 20 درصد از کل مراجعین بخش اورژانس مرتبط با آسیبهای دست هستند [5]. حدود 1 تا 2 درصد پارگی تاندون دارند و بیشتر این پارگیها در تاندونهای فلکسوری است [2].
آسیبدیدگی تاندونهای فلکسوری شایع هستند و در اثر عوامل مختلفی همچون پارگی با چاقو و شیشه، تصادفات جادهای، خردشدگی شدید دست و گاهی ازطریق پارگی از محل اتصال تاندون به استخوان ایجاد میشود [6]. آسیبهای دست ناشی از تروما بر ظرفیت کار، فعالیتهای روزانه و متفرقه بیماران تأثیر منفی میگذارد [7]. همچنین این بیماری میتواند باعث حوادث ناگوار، تغییر زندگی، اختلالات عملکردی، تنشهای روانی و محدودیتهای اجتماعی شود [8]. با وجود اینکه بیشتر افراد با آسیبدیدگیهای ساده بهصورت کامل بهبود مییابند، برخی از آنها به دوره طولانی بهبود و توانبخشی نیاز دارند و بخشی از این افراد با احتمال معلولیت طولانیمدت روبهرو هستند. درنتیجه، بار این صدمات میتواند بسیار گسترده باشد و تصور میشود که با افزایش شدت صدمات دست هزینههای قابلتوجهی برای فرد و جامعه ایجاد شود [4].
مصرف دخانیات یک مشکل بهداشت عمومی در سراسر جهان است. براساس گزارش جهانی اپیدمی توتون و تنباکو از سازمان بهداشت جهانی، امکان دارد حدود 1 میلیارد نفر در قرن 21 در اثر مصرف دخانیات فوت شوند. مصرف دخانیات یک عامل زیانآور است که پیامدهای بالینی و عوارض بعد از عمل جراحیهای ارتوپدی، ازجمله تأخیر در اکسیژنرسانی به بافت و روند بهبود التهاب آن را بهدنبال دارد [9]. سیگار کشیدن تأثیرات منفی بر سیستم اسکلتیعضلانی دارد، ازجمله افزایش میزان پارگی تاندون، عفونت بافت نرم، عوارض ترمیم زخم و تأثیر منفی بر نتایج بالینی که طی مطالعات به اثبات رسیده است [10, 11, 12].
میتوان پیشبینی کرد که دود سیگار باعث تغییر ph خون و ایسکمی در عصب محیطی و اختلال عملکرد عصبی شود. علاوهبراین، ممکن است برخی از تغییرات در آکسون و ساختارهای میلین عصب محیطی مربوط به عواقب استعمال سیگار کشیدن باشد. پس نتیجهگیری میشود که بعضی از مواد سازنده سیگار، اثر سمی دارند که مستقیماً بر بافت عصبی اثر میگذارد [13]. تأثیرات منفی سیگار کشیدن ممکن است بهدلیل تأثیر آن بر محیط اطراف بافت و اثر طولانیمدت بر عملکرد سلولهای التهابی و ترمیمکننده باشد که موجب تأخیر در بهبود و ایجاد عوارض میشود. سیگار کشیدن بهطور موقت اکسیژنرسانی بافت را کاهش میدهد و با پاسخهای التهابی ضعیفشده و آزادسازی نامتعادل آنزیمها و مهارکنندههای پروتئولیتیک همراه است [14].
استعمال یک سیگار بر سرعت خون و کاهش حجم جریانیافته از خون نقش دارد که باعث افزایش مقاومت عروقی و پرفیوژن کلی بافت میشود [15]. اگرچه تأثیرات سیگار کشیدن بر ترمیم زخم مستقیماً در نتایج بهبود شکستگیها و فرایند جوش خوردن استخوان نقش دارد، اما عملکرد آن در ترمیم تاندون کمتر مطالعه شده است. استعمال سیگار میتواند نتایج حاصل از درمان توانبخشی دست را تحتتأثیر قرار دهد. بررسی فوری مزایای مربوط به سیگار یا کاهش آن میتواند یکی از مهمترین آزمایشات مؤثر در ارتقای سلامت برای ترک سیگار در درمان دست باشد. نقش کاردرمانگر و فیزیوتراپیست در رژیم مراجع و ترک استرس و همچنین ترک سیگار برای بهبود عملکردهای متفاوت سیستمهای اصلی بدن در متون مختلف ذکر شده است [16].
باتوجهبه ابهامات موجود درباره تأثیر مصرف سیگار بر ترمیم تاندون، در این تحقیق تلاش شد ارتباط سیگار با عملکرد دست آسیبدیده بعد از توانبخشی تاندون ترمیمشده بررسی شود. نتیجه تحقیقات سامونا و همکاران که با هدف بررسی اثر بالینی سیگار کشیدن در ترمیم تاندون در افراد سیگاری و غیرسیگاری انجام شد، نشان داد مصرف سیگار بر بهبود ترمیم تاندون فلکسوری و عوامل تأخیر در بهبود زخم بهدنبال توانبخشی ارتباط ویژهای ندارد و میتواند عوامل دیگری در این زمینه مؤثرتر باشد [17].
باوجوداین، در تحقیق آلتوف و همکاران با هدف ارزیابی خطر سیگار کشیدن در عوارض بعد از عمل، پس از ترمیم سازوکار اکستنسور زانو نشان داده شد که افراد سیگاری در معرض خطر بیشتری برای عفونتهای عمقی و بستری مجدد در بیمارستان هستند [18]. در این مطالعه، باتوجهبه مطالعات و نتایج گوناگون در این زمینه و ضرورت انجام تحقیق بهدنبال تناقضات موجود در مطالعات سعی بر این شد که ارتباط بین مصرف سیگار با عملکرد دست بعد از ترمیم تاندون، بر روی بیماران مرد از 20 تا 45 سال بررسی شود تا در صورت وجود ارتباط معنادار، متخصصین توانبخشی بتوانند هشدار لازم را در قالب یک راهنما به بیمار دهند و بهبود عملکرد دست بعد از ترمیم تاندون با حذف عوامل مخدوشکننده تسهیل شود.
مواد و روشها
پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلیمقطعی است که بر روی 40 بیمار مرد با ترمیم تاندون فلکسوری یا اکستانسوری بین رده سنی 20 تا 45 سال با میانگین سنی و انحراف معیار (7/19±32/82) انجام شد. روش انتخاب نمونهها بهصورت دردسترس و از نوع غیراحتمالی بود که با درنظر گرفتن اندازه اثر 20 درصد خطای نوع اول 0/05=a و خطای نوع دوم β=0/2 حجم نمونه معادل n≥17 برای هر گروه بهدست آمد که در تابستان سال 1400 از بین مراجعین به بخش کاردرمانی بیمارستان پانزده خرداد، 40 شرکتکننده انتخاب شدند.
شرکتکنندگان میبایست از ترمیم تاندونهای فلکسوری یا اکستانسوری آنها حداقل یک ماه و نیم گذشته باشد و روش انجام جراحی همگی یکسان باشد. همچنین توانبخشی (شامل فیزیوتراپی یا کاردرمانی) حداقل 10 جلسه را گذرانده باشند. وجود ترمیم عصب و شکستگی همراه، مصرف مواد مخدر و بیماری زمینهای مثل فشار خون و دیابت باعث خروج بیماران از مطالعه بود. در این مطالعه، ابتدا به هر بیمار فرم جمعیتشناختی داده شد. پس از جمعآوری اطلاعات لازم مربوط به سن، شغل، تاریخ جراحی ترمیم تاندون، سابقه بیماری خاص، سابقه هر نوع مصرف مواد مخدر، مصرف سیگار، تعداد سیگار مصرفی روزانه، هرگونه فعالیت فیزیکی، دست غالب فرد شرکتکننده بیماران به 2 گروه (n=20) شرکتکنندگان با مصرف سیگار یا غیرسیگاری تقسیم شدند.
تمام بیمارانی که مصرف سیگار داشتند نیز براساس تعداد نخ سیگار به 2 گروه سبک (مصرف کمتر از 10 عدد سیگار) و سنگین (مصرف بالای 10 عدد سیگار در روز) تقسیم شدند [17] که کمترین تعداد نخ مصرف سیگار، 2 عدد در روز و بیشترین تعداد نخ مصرف سیگار در شرکتکنندگان 35 عدد در روز بوده است. پس از آن به هر گروه پرسشنامه Quick DASH که نسخه کوتاهشده ناتوانیهای سریع بازو، شانه و دست است، داده شد.
پرسشنامه ناتوانیهای سریع بازو، شانه و دست
این پرسشنامه 30 آیتمی علائم و عملکرد اندام فوقانی را در هفته سپریشده بررسی میکند که در آن ناتوانیهای بازو، شانه و دست مطرح شده است. هر آیتم، 5 گزینه برای پاسخ دارد که محدوده آن بهعنوان عدم مشکل با شماره 1 و بیشترین ناتوانی در انجام فعالیتها است. امتیاز 100 به مفهوم بیشترین نشانه ناتوانی است [19]. ابراهیمزاده و همکاران، روایی و پایایی این پرسشنامه را در ایران انجام دادند و همسانی درونی (0/9=آلفای کرونباخ) و پایایی آزمون/بازآزمون (0/89=ضریب همبستگی درونردهای) برای آن گزارش شده است [20]. برای مقایسه رابطه بین مصرف سیگار و امتیاز پرسشنامه Quick DASH از میانگین امتیاز پرسشنامه بین 2 گروه سیگاری و غیرسیگاری انجام شده است. دادههای تحقیق با روش آماری تیتست و تست منویتنی، تحلیل و برای تحلیل دادهها از نسخه 22نرمافزارSPSS در سطح معناداری 0/05=a استفاده شد.
یافتهها
در مطالعه حاضر، 40 بیمار مرد با میانگین سنی و انحرافمعیار (7/19±32/82) با سابقه ترمیم تاندون اکستانسور یا فلکسور، مطالعه شدند. میانگین تعداد نخ سیگار مصرفی افراد گروه نمونه (6/87±9/13) است (جداول شماره 1 و 2).
همبستگی بین میزان مصرف سیگار و عملکرد دست افراد براساس نمره پرسشنامه QUIK DASH در افراد سیگاری 0/244 به دست آمد که معنادار نبود (3/P=0) (جدول شماره 3) (تصویر شماره 1).
همچنین در گروه سیگاریها با مصرف کمتر مساوی 10 نخ (55 درصد) و بیشتر از 10 نخ (45 درصد) میانگین عملکرد دست براساس نمره پرسشنامه QUIK DASH مقایسه شد و تفاوت معناداری به دست نیامد (094/P=0) (جدول شماره 4) (تصویر شماره 2).
بحث
هدف از مطالعه حاضر، تعیین رابطه مصرف سیگار با عملکرد دست بعد از توانبخشی تاندون ترمیمشده در بیماران مرد مراجعهشده به بیمارستان پانزده خرداد در سال 1400 بود. این مطالعه نشان داد بین مصرف سیگار و عملکرد دست افراد همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. با مشاهدات انجامشده در نتایج پرسشنامه QUIK DASH افراد سیگاری عملکرد ضعیفتری نیز در انجام فعالیتهای روزمره زندگی از خود نشان دادند، اما بین میزان مصرف سیگار و عملکرد دست نیز رابطه معناداری یافت نشد. بهعبارتدیگر، در بهبود عملکرد دست براساس نمره آزمون DASH بین افرادی که کمتر از 10 نخ سیگار در روز مصرف میکردند، با افرادی که بیش از 10 نخ سیگار مصرف میکردند، تفاوت معناداری وجود نداشت.
مطالعه ممنه دابلیو و همکاران نشان داد مصرف سیگار میتواند بر عفونت تاندونهای فلکسور دست پس از جراحی مؤثر باشد و در کنار دیابت و ضعف سیستم ایمنی، یک عامل خطرساز برای ایجاد عفونت تاندونهای ترمیمشده است [21]. البته این نتایج میتواند اثر حضور مصرف سیگار را در کنار یک بیماری پیشزمینهای بهوضوح بیان کند، اما در مطالعه دیگری که آلتوف ای دی و همکاران در سال 2019 انجام دادند، نشان داد مصرف سیگار با وجود قندکمتر و شاخص توده بدنی پایینتر نسبت به بیماران شرکتکننده دیگر میتواند در افزایش عفونت بعد از جراحی ترمیم سازوکار تاندون اکستانسوری اثر داشته باشد و احتمال بازگشت مراجعان سیگاری را به بیمارستان با تشخیص عفونت پس از جراحی بیشتر سازد [22].
در این 2 مطالعه، همسو با مطالعه حاضر، به نظر میرسد سیگار کشیدن باعث افزایش هیپوکسی بافتی و التهاب ازطریق اسپاسم عروقی و افزایش التهاب سیستمیک میشود، بنابراین میتواند خطر عفونت در ترمیم تاندونها را تا 30 درصد افزایش دهد [23]. همچنین شاید بتوان مصرف سیگار را در این زمینه بهعنوان عاملی ثانویه برای تأخیر در بهبود عملکرد تاندون در نظر گرفت.
مطالعه لِففا و همکاران نشان داد مصرف سیگار بر بهبود عملکرد دست پس از پارگی روتاتور کاف اثر منفی میگذارد و بهبود را به تعویق میاندازد [24]. همچنین مطالعه زابرزینسکی و همکاران نیز ارتباط بین استعمال دخانیات و نئوواسکولاریزاسیون را در تاندونوپاتی عضله دوسر به خوبی نشان داد [25].
باتوجهبه این 2 مطالعه و همسو با مطالعه حاضر، شاید بتوان اینگونه استدلال کرد که به نظر میرسد مصرف سیگار ازطریق افت جریان خون و افزایش مقاومت عروق در برابر این کاهش حجم خونرسانی میتواند هایپوکسی بافت آسیبدیده را موجب شود [24, 25, 26] و این مسئله خود میتواند علت تأخیر در بهبود عملکرد دست پس از توانبخشی تاندون باشد. بااینحال، مطالعه سامونا و همکاران نتوانست اثر منفی مصرف سیگار را بر ترمیم تاندون فلکسوری نشان دهد و درنتیجه بین مصرف سیگار و اثرات آن در کاهش دامنه حرکتی تاندون پس از جراحی رابطهای نشان داده نشد [17].
همسو نبودن نتایج این مطالعه با مطالعه حاضر را میتوان اینگونه توجیه کرد که بالا بودن سن، خود میتواند یکی از عوامل محدودکننده در بهبود عملکرد دست باشد [26] و شاید سن بالای شرکتکنندگان (تا 75 سال) در مطالعه نامبرده، خود میتواند عامل مهمی در کاهش دامنه حرکتی و ضعف عملکردی پس از جراحی باشد و نتواند بهخوبی اثر مصرف سیگار را بهعنوان عاملی در کاهش عملکرد دست نشان دهد. مصرف سیگار در مطالعات زیادی اثر منفی خود را به خوبی نشان داده است [24، 25].
از محدودیتهای موجود در این مطالعه، شرایط همهگیری کرونا و محدودیتهای رفتوآمد بود که باعث شد تنها از 2 کلینیک، نمونهها جمعآوری شوند و بهعلت قرنطینه بودن و رعایت فاصله فیزیکی تعداد محدودی از مراجعین بررسی شدند. در آینده، این مطالعه میتواند با استفاده از ابزارهای عملکردی معتبر دیگری نیز مثل جبسون تیلور استفاده شود. همچنین میتوان این پژوهش را در جنس مؤنث نیز انجام داد یا این تلاش را همزمان در هر 2 جنس مقایسه کرد.
نتیجهگیری
در پژوهش حاضر تلاش بر این بوده است که ارتباط بین میزان مصرف سیگار با عملکرد دست افراد بررسی شود. به نظر میرسد بین مصرف سیگار با عملکرد دست پس از ترمیم تاندون ارتباط معناداری وجود دارد، اگرچه بین تعداد نخ سیگار مصرفی با عملکرد دست ارتباط معناداری یافت نشد.
همچنین بهنظر میرسد ارائه مشاوره فردی به مراجعین و بیان تأثیرات احتمالی مصرف سیگار بر بهبود عملکرد دست، میتواند اثربخشی آزمایشات توانبخشی را در آنها افزایش دهد و شاید این مشاوره بتواند بهصورت راهنمای عملکرد بالینی در تمام مراکز درمانی مربوط به ترمیمات تاندون دست ارائه و مفید واقع شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
در اجرای پژوهش، ملاحظات اخلاقی مطابق با دستورالعمل کمیته اخلاق دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی درنظر گرفته شد. کد اخلاق به شماره IR.SBMU.RETECH.REC.1400.603. دریافت شده است.
حامی مالی
این مقاله برگرفته از پایاننامه مینا نیکوفرد با راهنمایی ماهرخ قهاری در گروه کاردرمانی دانشکده توانبخشی، دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی است. این تحقیق هیچ کمک مالی از سازمانهای تأمین مالی در بخشهای عمومی، تجاری یا غیر انتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آمادهسازی این مقاله مشارکت یکسان داشتند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
از دکتر مهناز حجازی، استادیار گروه کاردرمانی دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سمیه علیمحمدی، مسئول واحد کاردرمانی مرکز پزشکی آموزشی و درمانی 15 خرداد و همچنین همه بیمارانی که در این طرح شرکت کردند و ما را در اتمام این طرح یاری رساندند، تشکر و قدردانی میشود.
References