بررسی اثر توانبخشی شناختی بر عملکردهای اجرایی (توجه و حافظه کاری) در کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه / بیش‌فعالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1. کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 2. دانشیار علوم اعصاب شناختی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 3. فوق تخصص روانپزشکی کودک.

4 4. کارشناس روانشناسی کودکان استثنایی دانشگاه شهید بهشتی. تهران، ایران

چکیده

مقدمه و اهداف
 اختلال نقص توجه/ بیش فعالی با ناکارآمدی عملکردهای اجرایی از جمله حافظه­کاری همراه است. کارکردهای اجرایی می توانند با استفاده از تمرینات توانبخشی شناختی مورد ترمیم قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف نشان دادن تأثیر توانبخشی شناختی حافظه­کاری بر بهبود عملکردهای اجرایی در افراد مبتلا به اختلال نقص­توجه / بیش­فعالی صورت گرفته است. 
مواد و روش­ها
 این پژوهش از نوع شبه آزمایشی است که در آن از طرح پیش-آزمون پس- آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. نمونه مورد بررسی در این مطالعه 30 کودک مبتلا به اختلال نقص توجه / بیش فعالی بوده است که به طور تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. هر گروه شامل 15 کودک بود. دو گروه (آزمایش و کنترل) از نظر سن و هوش کلامی و عملی همسان سازی شده بودند. گروه آزمایش طی ده جلسه 1 ساعته تحت توانبخشی شناختی قرار گرفتند. افراد هر دو گروه کنترل و آزمایش در جلسه اول، پنجم و آخر درمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد حافظه­کاری با استفاده از تکلیف چند محرک پیشین (ان بک) و عملکرد توجه با استفاده از آزمون واژه-رنگ استروپ ارزیابی شده است. داده­های این پژوهش با آزمون آماریt مستقل،  تحلیل واریانس آمیخته  و به کمک  نرم‌افزار SPSS.20  تجزیه و تحلیل شدند.
یافته ها
 نتایج پژوهش نشان داد که نمره دقت حافظه­کاری گروه درمان در مقایسه با گروه کنترل بعد از گذراندن جلسات توانبخشی بهبود پیدا کرده است و این تفاوت در سطح 005/0 معنادار است. از سوی دیگر در مورد توجه تفاوت معناداری بین دو گروه وجود ندارد.
نتیجه گیری
نتایج حاصل از تحلیل آماری داده­ها نشان می­دهد که با در نظر گرفتن اثر تعاملی گروه کنترل و درمان توانبخشی شناختی موجب تقویت دقت حافظه­کاری شده است و تاثیر معناداری بر روی توجه نداشته است. می­توان این‌گونه نتیجه گرفت که این برنامه درمانی در بهبود حافظه­کاری کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه / بیش فعالی موثر واقع شده­است ولی بر روی توجه تاثیر معناداری نداشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of cognitive rehabilitation on executive function (working memory and attention) in children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Maryam Najarzadegan 1
  • Vahid Nejati 2
  • Nasrin Amiri 3
  • Maryam Sharifian 4
1 1. MA in child and adolescent clinical psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 2.Associate Professor of Cognitive Neuroscience, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 3. Child Psychiatrist
4 4. Bachelor of Psychology of Exceptional Children, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background and Aim: Disorders of executive functions and working memory are considered as the components of the Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD). Executive functions could be remediated by cognitive rehabilitation exercise. The purpose of the current study is to determine the effectiveness of cognitive rehabilitation on executive function of children with ADHD.
Material & Methods: The present semi-experimental study, designed with pre-test and post-test of control and experimental group. Thirty children with ADHD were requited in the study and allocated into two control and intervention groups each with 15 individuals randomly. The participants were matched in age, verbal and performance IQ. Intervention group received cognitive rehabilitation in 10 sessions. Intervention groups were assessed with N-Back and stroop tests in the first, the fifth and the last session of intervention. Control group assessed with the same tests in the same time. Data were analyzed with T-test and mixed-design variance analysis using SPSS 20.
Results: The result showed that intervention group has higher score in n- back test after receiving cognitive rehabilitation. There was no significant difference in attention between two groups after the intervention.
Conclusion: in order to analyze the data the result representing the increased mean of working memory score in intervention group in compare to control group. Although, there was no significant difference in attention between two groups after the intervention. It can be concluded that cognitive rehabilitation leads to improvement of the working memory function in children with ADHD. ​

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive rehabilitation
  • Executive Function
  • Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD)

مراجع

  1. American Psychiatric Association Diagnostic and Statistical Manualof Mental Disorders, 4th ed., Text Revision (DSM-IV-TR). Washington, DC: American Psychiatric Association; 2000.Badre D: Cognitive control, hierarchy, and the rostro-caudal organi-zation of the frontal lobes. Trends CognSci. 2008; 12:193–200.##
  2. Barkley RA. Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: Constructing a unifying theory of ADHD. Psychological Bulletin. 1997; 121(1): 65-94.##
  3. Castellanos FX, Tannock R. Neuroscience of attention-deficit/hyperactivity disorder: The search for endophenotypes. Nature Reviews Neuroscience. 2002; 3: 617-628.##
  4. Gray, S.A. Evaluation of a Working Memory Training Program in Adolescents with Severe Attention Deficit Hyperactivity Disorder and Learning Disabilities. Department of Human Development and Applied Psychology Ontario Institute for Studies in EducationUniversity of Toronto. 2011.##
  5. Martinussen R, Tannock R. Working memory impairments in children with attention-deficit hyperactivity disorder with and without comorbid language learning disorders. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology 2006;  28(7): 1073-94.##
  6. Turgay A, Ginsberg L, Sarkis E,  Jain R,  Adeyi B, Gao J, Dirks B,  Babcock T,  Scheckner B, Richards C,  Lasser R, Findling RL. Executive Function Deficits in Children with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder and Improvement with Lisdexamfetamine Dimesylate in an Open-Label Study. Journal of Child and Adolescent Psychopharmacology. 2010; 20(6): 503–511.##
  7. Willcutt EG, Doyle AE, Nigg JT, Faraone SV, Pennington BF. Validity of the executive function theory of attention-deficit/hyperactivity disorder: A meta-analytic review. Biol Psychiatry. 2005; 57: 1336–1346.##
  8. Scheres A, Oosterlaan J, Geurts H, Morein-Zamir S, Meiran N, Schut H, et al. Executive functioning in boys with ADHD: Primarily an inhibition deficit? Arch Clin Neuropsychol. 2004; 19: 569–594.##
  9. Brown TE. Executive functions and attention deficit hyperactivity disorder: Implications of two conflicting views. Int J Disabil Dev Educ. 2006; 53: 35–46.##
  10. Baddeley AD. Working memory science. 1992; 255: 556-559.##
  11. Ehlis A, Ba¨hne G, Jacob C, Herrmann M, Fallgatter J. Reduced lateral prefrontal activation in adult patients withattention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) duringa working memory task: A functional near-infraredspectroscopy (fNIRS) study. Journal of Psychiatric Research. 2008; 42: 1060–1067.##
  12. Higginbotham P, Bartling C. The effects of sensory distractions on short-term recall of children with attention deficit–hyperactivity disorder versus normally achieving children. Bulletin of Psychonomic Society. 1993; 31: 507–510.##
  13. Roodenrys S, Koloski N, Grainger J. Working memory function on attention deficit hyperactivity disordered and reading disabled children. British Journal of Developmental Psychology. 2001; 19: 325–337.##
  14. Brian FF, Sydney SZ, Deborah B. Short-term memory of children with and without characteristics of attention deficit hyperactivity disorder. Learning and Individual Differences. 2003; 13: 205–225.##
  15. Alloway TP, Gathercole, S.E. Holmes, J. Place, M. Elliott, J. Hilton.K .The Diagnostic Utility of Behavioral Checklists in Identifying Children with ADHD and Childrenwith Working Memory Deficits. Child Psychiatry Hum Dev 2009; 40:353–366.##
  16. Schweitzer, J.B. Hanford, R.B. Medoff, D. Working memory deficits in adults with ADHD: is there evidence for subtype differences? Behavioral and Brain Functions. 2006; 2:43, 10.1186/1744.##
  17. Burgess, G.C. Depue, B.E. Ruzic, L.Willcutt, E. Du, Y.P. Banich, M.T. Attentional Control Activation Relates to WorkingMemory in Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Biol psychiatry. 2010; 67:632–640.##
  18. Nejati V, Shahidi SH, Shiri E, Khoshhalipanah M. Comparing explicit and implicit memory in children with attention deficit- hyperactivity disorder and their typical developing counterparts. J Res Rehabil Sci 2014; 10 (1): 131-138 [in Persian].##
  19. Nejati V, Bahrami H, Abravan M, Robenzade Sh, Motiei H. Executive function and working memory in attention deficit/ Hyperactivity disorder and healthy children. Journal of Gorgan University of Medical Sciences. 2013; 15 (3): 69-76 [in Persian].##
  20. Kane MJ, Conway ARA, Miura TK, Colflesh GJH. Working memory, attention control, and the N-back task: a question of construct validity". Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition. 2007; (33): 615–622.##
  21. Nejati V. Correlation of Risky Decision Making with Executive Function of Brain in Adolescences. J Res Behave Sci 2013; 11(4): 270-278##
  22. Karimi Aliabad T, Kafi M, Farrahi H. Study of Executive Functions in Bipolar Disorders Patients. Advances in Cognitive Science. 2010; 12(2): 29-39[in Persian].##
  23. Ghadiri F, jazayeri A, Ashayeri H, Tabatabai M. the role of cognitive rehabilitation in decrease of  disorders of executive functions in schizophrenia. Advances in Cognitive Science. 2006; 8(3): 11-24[in Persian].##
  24. Nejati V, Pouretemad H.R, Bahrami H. Attention Training in rehabilitation of children with developmental stuttering. NeuroRehabilitation 2013; 32(2): 297-303.##
  25. Klingberg T, Fernell E, Olesen P, Johnson M, Gustafsson P, Dahlström K, Gillberg ch, Forssberg H, Westerberg H. Computerized Training of Working Memory in Children With ADHD -- A Randomized, Controlled Trial. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 2005; 44 (2):177-186.##
  26. Holmes J, Gathercole SE, Place M, Dunning DL, Holton KA, Elliott JG. Working Memory Deficits can be Overcome: Impacts of Training and Medication on Working Memory in Children with ADHD. APPLIED COGNITIVE PSYCHOLOGY.2010; 24: 827–836.##
  27. Radfar F. The effect of attention training on executive function and reading in children with reading problems. [M.A Thesis in Child and Adolescent Clinical Psychology]. Tehran: Shahid Beheshti University Faculty of Education & Psychology; 2013 [in Persian]. ##
  28. Mirzakhany- Araghi N, khoshalipanah M, Nejati V, Pashazadeh- Azari Z, Tabatabaee SA.Comparison of implicit and explicit motor sequence learning in children with ADHD and their typical peers. J Res Rehabil Sci 2014; 10 (1): 1-12 [in Persian].##
دوماهنامه علمی - پژوهشی طب توانبخشی
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 2
خرداد و تیر 1394
صفحه 97-108

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 04 آبان 1393
  • تاریخ بازنگری: 08 اسفند 1393
  • تاریخ پذیرش: 23 خرداد 1394
  • تاریخ اولین انتشار: 01 تیر 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار