اثربخشی روش درمانی پاسخ محور (PRT) بر میزان استفادۀ صحیح از سؤال‌های مختلف در تعاملات اجتماعی کودکان با اختلال طیف اتیسم: پژوهش تک‌آزمودنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه و اهداف
کودکان دارای اختلال طیف اتیسم به صورت محدود از سؤالات مختلف در تعاملات اجتماعی استفاده می‌کنند. از آنجا که پرسیدن سؤال مهارتی محوری است که با مهارت‌های زبانی و فرصت‌های یادگیری در ارتباط است، انتخاب آن به عنوان هدف درمانی ضرورت دارد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش درمانی پاسخ­محور (PRT) بر میزان استفادۀ صحیح از سؤال‌های مختلف در بافت تعاملات اجتماعی کودکان با اختلال طیف اتیسم انجام گرفت.
مواد و روش­ ها
پژوهش حاضر از نوع مورد منفرد با طرح A-B بود. جامعه آماری شامل کودکان دارای اختلال طیف اتیسم (ASD) در بخش نگهداری، آموزش و توان‌بخشی معلولین آسایشگاه خیریه کهریزک استان البرز بود. از این جامعه 3 کودک به شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس تشخیص اختلال طیف اتیسم (ASDDS) و چک‌لیست محقق­ساخته بود. بدین منظور، پس از موقعیت خط پایه، مداخله آغاز و طی 10 هفته روش درمانی پاسخ­محور به شرکت‌کنندگان ارائه شد. متغیر وابسته (استفادۀ صحیح از سؤال‌های مختلف در بافت تعاملات اجتماعی) از طریق دو مشاهده‌گر به دقت اندازه‌گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، پس از رسم نمودار و محفظه ثبات و روند برای نمودارها، با کاربرد روش تحلیل درون­موقعیتی و بین موقعیتی، اثربخشی متغیر مستقل بر متغیر وابسته بررسی شد.
یافته ­ها
میانگین نمرات از 59/39، 38/41 و 55/39 برای هر سه شرکت‌کننده در موقعیت خط پایه به 38/51، 71/49 و 61/50 در موقعیت مداخله رسید. طی تحلیل دیداری نمودار داده‌ها، مداخله در هر سه شرکت‌کننده اثربخش بوده است. درصد غیرهمپوشی داده‌ها (PND) در دو موقعیت خط پایه و مداخله برای سه شرکت‌کننده به ترتیب 90، 80 و 90 بود. این اثربخشی در موقعیت پیگیری نیز همچنان قابل‌ مشاهده بود.
نتیجه­ گیری
نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که استفادۀ از روش درمانی پاسخ­ محور (PRT) موجب بهبود استفادۀ صحیح از سؤال‌های مختلف در بافت تعاملات اجتماعی در کودکان دارای اختلال طیف اتیسم می‌شود. بر این اساس می‌توان از این روش در برنامۀ آموزشی و توان‌بخشی این گروه از کودکان بهره برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Pivotal Response Treatment (PRT) on the Correct Use of Different Questions in Social Interactions of Children with Autism Spectrum Disorder: A Single-Subject Study

نویسندگان [English]

  • Salar Faramarzi 1
  • Alireza Mohseni Ezhiyeh 2
  • Samad Azimigarosi 3
1 Associate Professor in the Department of Psychology and Education of Children with Special Needs, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 PhD. Student of Psychology and Education of Exceptional Children, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 MA of Psychology and Education of Exceptional Children Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background and Aims: Children with autism spectrum disorder use different questions in social interactions in a restricted way. Since asking questions is a pivotal skill which is associated with language skills and learning opportunities, it is crucial to consider this skill as a treatment objective. Accordingly, the present study examined the effectiveness of Pivotal Response Treatment (PRT) on the correct use of different questions in the context of social interactions of children with autism spectrum disorder.
Materials and Methods: The present study was a single subject study with an A-B design. The population consisted of the children with ASD in Kahrizak maintenance, training, and rehabilitation center in Alborz Province. From this population, three children were selected using purposive sampling method. The research instruments were the diagnosis scale of autism spectrum disorder (ASDDS) and a researcher-made checklist. For this purpose, after the baseline condition, the intervention began and the pivotal response treatment was provided to participants for 10 weeks. The dependent variable (the correct use of different questions in the context of social interaction) was carefully measured by two observers. For data analysis, charting and stability envelop and the process for graphing, using within and between condition analyses, were employed to investigate the effectiveness of the independent variable on the dependent variable.
Results: The mean scores of 39.59, 41.38, and 39.55 for the three participants in the baseline changed to 51.38, 49.71, and 50.61 after the intervention. In the visual analysis of the data graph, the intervention was shown to be effective for all three participants. The percentages of non-overlapping data (PND) in the two baseline and intervention conditions for the three participants were 90, 80, and 90, respectively. This effectiveness remained visible in the follow-up condition.
Conclusion: The results of the current study indicated that the use of Pivotal Response Treatment (PRT) improves the correct use of different questions in the context of social interaction in children with autism spectrum disorder. Accordingly, this method can be used in training and rehabilitation of this group of children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autism Spectrum Disorder
  • Social Interaction
  • Pivotal Response Treatment

مراجع

  1. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders .5th ed. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2013.##
  2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Prevalence of autism spectrum disorders among children aged 8 years: autism and developmental disabilities monitoring network, 11 sites, United States, 2010. MMWR Surveill Summ, 2014; 63(2): 1–22. ##
  3. Koegel RL, Bradshaw JL, Ashbaugh K, Koegel LK. Improving question-asking initiations in young children with autism using pivotal response treatment. J Autism Dev Disord. 2014; 44(4): 816-27. ##
  4. Oke NJ, Schreibman L. Training social initiations to a high-functioning autistic child: Assessment of collateral behavior change and generalization in a case study. J Autism Dev Disord. 1990; 20(4): 479-97. ##
  5. Koegel LK, Koegel RL, Frea WD, Fredeen RM. Identifying early intervention targets for children with autism in inclusive school settings. Behav Modif. 2001; 25(5): 745-61. ##
  6. Harper CB, Symon JBG, Frea WD. Recess is time-in: Using peers to improve social skills of children with autism. J Autism Dev Disord. 2008; 38(5): 815-26.. ##
  7. Bloom L, Merkin S, Wootten J. "Wh"-Questions: Linguistic Factors That Contribute to the Sequence of Acquisition. Child Devel. 1982; 53(4): 1084–1092. ##
  8. Verschuur R, Huskens B, Verhoeven L, Didden R. Increasing opportunities for question-asking in school-aged children with autism spectrum disorder: Effectiveness of staff training in pivotal response treatment. J Autism Dev Disord. 2017; 47(2): 490-505. ##
  9. Koegel RL, Kern Koegel L. Pivotal Response Treatments for Autism: Communication, Social, and Academic Development. Brookes Publishing Company; 2006. ##

10. Koegel RL, Koegel LK. The PRT Pocket Guide: Pivotal Response Treatment for Autism Spectrum Disorders. Brookes Publishing Company; 2012. ##

11. Koegel LK, Koegel RL, Shoshan Y, McNerney E. Pivotal response intervention II: Preliminary long-term outcome data. Res Pract Persons Severe Disabl. 1999; 24(3):186-98. ##

12. Pourmohamadreza-Tajrishi, M. Rajabi Shamami, B. Haghgoo, H. Pivotal Response Training (PRT) on Children with Autism. Excep Edu. 2013; 8(121): 56-61. ##

13. Koegel LK, Koegel RL, Green-Hopkins I, Barnes CC. Brief report: Question-asking and collateral language acquisition in children with autism. J Autism Dev Disord. 2010;40(4):509-15. ##

14. Huskens B, Verschuur R, Gillesen J, Didden R, Barakova E. Promoting question-asking in school-aged children with autism spectrum disorders: Effectiveness of a robot intervention compared to a human-trainer intervention. Dev Neurorehabil. 2013; 16(5): 345-56. ##

15. Azimi Garousi S, Abedi A, Mohseni Ezhiyeh A, Vakilizadeh N. Effectiveness of the Pivotal Response Treatment on the Degree of Question-Asking of Children With Autism Spectrum Disorder: A Single-Subject Research. Iran J Psychiatry Clin Psychol. 2017; 22 (3):176-187##

16. Mohseni Ezhiyeh A, Abedi A, Behnamnejad N. Designing and Evaluating the Psychometric Properties of autism Spectrum Disorders Diagnosis Scale (ASDDS) According to DSM-5. Iran J Psychiatry Clin Psychol. 2015; 21 (2):121-131. ##

17. Koegel RL, Koegel LK. The PRT Pocket Guide: Pivotal Response Treatment for Autism Spectrum Disorders: ERIC; 2012. ##

18. Gast DL, Ledford JR. Single-subject research methodology in behavioral sciences: Routledge; 2009. ##

19. Doggett RA, Krasno AM, Koegel LK, Koegel RL. Acquisition of multiple questions in the context of social conversation in children with autism. J Autism Dev Disord. 2013; 43(9): 2015-25. ##

20. Harper CB, Symon JB, Frea WD. Recess is time-in: Using peers to improve social skills of children with autism. J Autism Dev Disord. 2008; 38(5): 815-26. ##

21. Koegel LK. The newest treatment for autism. Translation: S. Farahani; 1988. Tehran: Ferraro publications. ##

دوماهنامه علمی - پژوهشی طب توانبخشی
دوره 8، شماره 4
دی 1398
صفحه 20-29

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 اردیبهشت 1397
  • تاریخ بازنگری: 09 اسفند 1397
  • تاریخ پذیرش: 31 فروردین 1398
  • تاریخ اولین انتشار: 01 دی 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار