Document Type : Review Article
Authors
1 Department of Audiology, Student Research Committee, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran. & Research & Education Network in Audiology & Speech Sciences (RENAS), Tehran, Iran.
2 Research & Education Network in Audiology & Speech Sciences (RENAS), Tehran, Iran. & Department of Audiology, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
3 Research & Education Network in Audiology & Speech Sciences (RENAS), Tehran, Iran. & Department of Audiology, School of Rehabilitation, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Abstract
Keywords
Main Subjects
Introduction
Advancements in immersive technologies, such as virtual reality (VR), augmented reality (AR), and mixed reality (MR), have significantly affected medical education in the last decade. These innovations offer unprecedented possibilities for interactive, hands-on training by simulating realistic scenarios, enabling medical students and professionals to practice and refine clinical skills in safe and controlled environments. Audiology and otolaryngology require an in-depth understanding of complicated anatomy and precise performance of both diagnostic and surgical skills. Traditional educational methods often have limitations such as restricted patient access, ethical considerations, and patient safety concerns. Immersive technologies can fill the gap between theoretical knowledge and clinical practice. This study aims to review the evidence of the use of immersive technologies in audiology and ear, nose, and throat (ENT) education.
Methods
This is a scoping review. A comprehensive search for related articles published from 2000 to 2025 was conducted in three PubMed, Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE), and Embase databases using the terms related to immersive technology (“virtual reality,” “augmented reality,” “mixed reality,” and “simulation”) and audiology and otolaryngology education. The studies evaluating the use of immersive technologies in audiology and/or ENT education, with accessible full texts in English, were included. The systematic and narrative review studies, as well as studies not involving immersive technologies, were excluded. The study selection was done following the PRISMA guidelines by two independent reviewers conducting screening and data extraction. Descriptive and conceptual analyses were used to classify the extracted data.
Results
The initial search yielded 630 articles. After removing duplicates and screening based on the inclusion criteria, 23 studies were included. The majority of studies (56.5%) reported the use of VR for simulation-based ENT education (surgical skills, anatomical structures, and procedural skills). The AR was studied in 34.7% of articles, often applied for intraoperative guidance during surgical procedures and enhancement of anatomical learning via overlaying digital models onto cadaveric or real-world views. Only a minority of studies (8.6%) investigated the use of MR.
In audiology, studies on immersive technologies were mainly focused on three basic areas: 1. Auditory test simulation: These tools allow students to practice various auditory evaluations in a risk-free environment, improving diagnostic accuracy and competency without jeopardizing patient safety; 2. Anatomy education: immersive technologies enable 3D and interactive viewing of the complex structures of the inner ear and auditory pathways, surpassing traditional two-dimensional viewing, and students can use this technology to gain a deeper and more accurate understanding of anatomical structures and relationships; 3. Hearing aid fitting and evaluation: Some studies addressed hearing aid selection, fitting, and adjustment, providing conditions for students to practically strengthen the necessary clinical skills before patient encounters.
Overall, the use of immersive technologies in audiology education is less common than in ENT surgical training. Most studies emphasized the benefits of such technologies in providing individualized learning opportunities, instant feedback, and repeated practice. However, the majority of studies were pilot studies with small sample sizes, and there is a lack of randomized controlled trials. Barriers and challenges highlighted in the literature include high costs of equipment/software, technological limitations, accessibility problems, and the need for faculty training.
Conclusion
Immersive technologies such as VR and AR have great potential to improve clinical education in the fields of audiology and ENT. While the adoption of VR and AR in ENT surgical training is common, their use in audiology education is limited to assessment and anatomy training. Future research should focus on conducting larger, well-controlled studies that assess the long-term educational outcomes and cost-effectiveness of immersive technologies. Expansion of their use in audiology education domains beyond anatomy and basic testing—including complex clinical procedures, communication, and counseling skills—is also needed. Additionally, practical barriers related to cost, accessibility, and integration in the educational curricula should be addressed to facilitate wider use of immersive technologies globally. Collaborative efforts between educational institutions, technology developers, and policymakers are crucial in realizing their full potential within audiology education.
Ethical Considerations
Compliance with ethical guidelines
All ethical principles were considered in this research. Since this is a scoping review study with no human or animal samples, the need for an ethical code was waived.
Funding
This research did not receive any grant from funding agencies in the public, commercial, or non-profit sectors.
Authors' contributions
All authors contributed equally to the conception and design of the study, data collection and analysis, interpretation of the results, and drafting of the manuscript. Each author approved the final version of the manuscript for submission.
Conflict of interest
The authors declared no conflict of interest
مقدمه و اهداف
پیشرفتهای چشمگیر و رو به رشد فناوریهای نوین، بهویژه هوش مصنوعی و فناوریهای غوطهور، مانند واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، در دهه اخیر تأثیرات گستردهای بر آموزش پزشکی داشته است [1]. این مجموعه فناوریها قادرند با ایجاد محیطهای مجازی یا افزوده، کاربران را در تجربهای تعاملی و واقعگرایانه غوطهور کنند. انواع مورد توجه این فناوریها تا کنون، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی را شامل میشود. ترکیب کلی از این فناوریها واقعیت تعمیمیافته را شکل میدهد. در واقعیت مجازی، کاربران با استفاده از عینکهای مخصوص، وارد محیطی کاملاً مجازی میشوند که امکان تعامل با اشیا و سناریوهای مختلف را فراهم میکند [2]. واقعیت افزوده با افزودن عناصر دیجیتال به دنیای واقعی، تجربه کاربر را غنیتر میکند. واقعیت ترکیبی نیز ترکیبی از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است که تعامل بین دنیای واقعی و مجازی را ممکن میکند [3].
در سالهای اخیر، این فناوریها توانستهاند با ارائه محیطهای تعاملی و شبیهسازیهای واقعگرایانه، فرصتهای بینظیری را برای یادگیری و تمرین مهارتهای بالینی فراهم کنند و در حوزه آموزش پزشکی مورد توجه قرار گیرند؛ بهویژه در حوزههای تخصصی مانند شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی که نیازمند درک عمیق از ساختارهای پیچیده آناتومی و مهارتهای دقیق بالینی هستند، بهرهگیری از این فناوریها میتواند نقش بسزایی در ارتقای کیفیت آموزش ایفا کند [4].
آموزش در حوزه شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی علاوه بر لزوم ارائه مجموعههای آموزشی چندرسانهای جهت آشنایی هرچه بیشتر با ویژگیهای آناتومی که گاه نیازمند استفاده از مولاژها و یا ابزارهای کالبدشناسی است [5]، در عمده روشهای ارزیابی، تشخیص، درمان و توانبخشی نیازمند کسب تجربه و تمرینهای مهارتی است که با وجود سازوکارهای دقیق و سختگیرانه در رعایت حقوق بیماران و تلاشها و نظارتهای اساتید، همواره با خطر بروز خطا همراه است. بنابراین به نظر میرسد نقش این فناوریها در آموزش مؤثر و ایمن فراگیران حوزه شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی قابلتوجه باشد. این موضوع توجه محققان را جلب کرده و مطالعات متنوعی در این حوزه انجام شده است [6].
با وجود پیشرفتهای چشمگیر در استفاده از فناوریهای غوطهور در آموزش پزشکی، همچنان شکافهای قابلتوجهی در مطالعات موجود دیده میشود. بهویژه در حوزههای شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی، مرورهای پیشین عمدتاً بر کاربردها یا جنبههای خاصی از این فناوریها تمرکز داشتهاند و تاکنون بررسی جامعی از انواع رویکردها، ابزارها و تجربیات کاربران ارائه نشده است. وونگ و همکاران در یک مرور نظاممند، واقعیت افزوده را ابزاری مؤثر در شبیهسازی جراحیهای گوش و حلق و بینی با هدف آموزش به فراگیران و همچنین دستیار هوشمند جراح معرفی کردند [7].
همچنین در حوزه آموزش شنواییشناسی نیز تلاشهایی صورت گرفته است. ازجمله در مطالعات زولکارنین و همکاران، آلانازی و نیکلسون و موریسونـتوماس [8-10]. باتوجهبه سرعت بالای توسعه و عرضه محصولات جدید در این زمینه، ضرورت انجام مرورهای جامع و بهروز برای شناخت بهتر وضعیت فعلی و شناسایی شکافهای دانش احساس میشود. هدف اصلی این مرور محدوده، بررسی جامع منابع موجود درباره رویکردهای مبتنی بر شبیهسازی مورداستفاده در آموزش حوزههای شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی است. این مطالعه میکوشد با ارائه تصویری کلی از رویکردها، ابزارهای معرفیشده و تجربیات کاربران، آگاهی جامعی از کاربردها، انواع و محدودیتهای این فناوریها ارائه دهد.
به دلیل تنوع و گستردگی تحقیقات، تعیین رویکرد پژوهشی مناسبی که بتواند با تأیید یا به چالش کشیدن یافتههای قبلی، شکافهای موجود در دانش را بهدرستی شناسایی کند، دشوار شده است. ازاینرو در این مطالعه از مرور محدوده استفاده شده است و علیرغم جستوجوی نظاممند، تلاش شده است با نگاهی کلی، انواع متفاوت مقالات مرتبط جمعآوری و در مراحل مختلف بررسی شوند.
مواد و روشها
این مطالعه بهعنوان یک مرور محدوده براساس دستورالعملهای رسمی چکلیست پریزما ویژه مطالعات مرور محدوده [11] طراحی و اجرا شد (تصویر شماره 1).
این نوع مرور برای ترسیم گستره، ماهیت و ویژگیهای شواهد موجود در حوزه مورد نظر، بهویژه در زمینههایی که مطالعات اولیه متنوع و پراکنده هستند، مناسب است.
راهبردهای جستوجو
پایگاههای داده امبیس، آی تریپلئی و پابمد با استفاده از معادلهای واژگان شنواییشناسی، گوش و حلق و بینی در ترکیب با عباراتی مانند فناوری فراگیر، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، واقعیت توسعهیافته، آموزش، آموزش پزشکی، یادگیری، و دانشجو، در بازه زمانی سالهای 2000 تا 2025 جستوجو شدند. تمام مقالات به نرمافزار مدیریت منابع اندنوت (نسخه 21) منتقل و موارد تکراری حذف شدند. تمام انواع مطالعات پژوهشی و همچنین مقالات کنفرانسی، باتوجهبه ارائه بسیاری از فناوریهای جدید و رویکردها در این دست مقالات، در این مطالعه وارد شدند.
انتخاب مقالات
فرایند انتخاب مطالعات براساس غربالگری سه مرحلهای و توسط 2 ارزیاب مستقل انجام شد. در مرحله اول، عنوان و چکیده تمامی مقالات براساس معیارهای ورود و خروج بررسی شد. در مرحله دوم، متن کامل مقالات منتخب توسط ارزیابان بازبینی شد تا تطابق با اهداف مطالعه تأیید شود. هرگونه اختلاف نظر میان ارزیابان با بحث و اجماع و در صورت لزوم با نظر داور سوم، برطرف شد. در مرحله سوم، دادههای مقالات نهایی در قالب یک فرم استخراج از پیش طراحیشده توسط تیم تحقیق، جمعآوری و تحلیل شدند.
معیارهای ورود مطالعات
مطالعات اولیه منتشرشده پیش از ژانویه 2025 که متن کامل آنها به زبان انگلیسی در دسترس بود و در آنها ابزار یا روشهای مبتنی بر انواع فناوریهای غوطهور در حوزه شنواییشناسی و یا گوش و حلق و بینی معرفی و یا استفاده شده بود، در این مطالعه وارد شدند.
تحلیل و سنتز دادهها
دادههای استخراجشده براساس روش تحلیل توصیفی دستهبندی شدند. یافتهها باتوجهبه مفاهیم، موضوعات و رویکردهای تحقیقاتی طبقهبندی و با استفاده از نمودارهای توصیفی ارائه شدند.
یافتهها
در فرایند جستوجوی نظاممند این مطالعه، مجموعاً 630 مقاله به دست آمد. پس از حذف موارد تکراری و ارزیابی اولیه عناوین و چکیدهها براساس معیارهای ورود و خروج، 23 مقاله برای بررسی متن کامل انتخاب شدند (تصویر شماره 1).
ویژگیهای مطالعات
در اکثریت مطالعات واردشده، فناوری واقعیت مجازی غالباً بهمنظور اهداف آموزشی مورد استفاده قرار گرفته است (56/5 درصد) (تصویر شماره 2).
باتوجهبه اینکه واقعیت مجازی بهعنوان فناوری پیشگام در میان فناوریهای غوطهور شناخته میشود و از سابقه طولانیتری نیز برخوردار است، مشاهده چنین نتایجی دور از انتظار نبود. علاوهبراین، قابلیت واقعیت مجازی در جداسازی فرد از محیط پیرامون، در برخی اهداف آموزشی بهعنوان یک مزیت تلقی میشود و میتوان بخشی از استقبال صورتگرفته از این فناوری را به این ویژگی نسبت داد.
واقعیت افزوده در 34/7 درصد مقالات موردبررسی و واقعیت ترکیبی تنها در 2 مقاله (8/6 درصد) مورد استفاده قرار گرفته بود (تصویر شماره 2) که ورود فناوریهای جدیدتر به آموزش در حوزههای مورد بررسی را نشان داد. همچنین روند رو به رشد مقالات در سالهای اخیر نشاندهنده توجه پژوهشگران به این فناوریها و کاربرد آنها در آموزش است.
در شنواییشناسی، مطالعات عمدتاً بر 3 زمینه اساسی تأکید داشتند:
شبیهسازهای آزمون شنواییشناسی
این شبیهسازها، محیطی کنترلشده برای تمرین مهارتهای ارزیابی شنوایی فراهم میکنند و به دانشجویان اجازه میدهند بدون نگرانی از رخداد خطا، تکنیکها و روشهای تشخیصی را بهصورت عملی تمرین کنند [12].
آموزش آناتومی شنواییشناسی
فناوریهای غوطهور امکان مشاهده سهبعدی و تعاملی ساختارهای پیچیده گوش داخلی و مسیرهای شنوایی را میسر میکنند و دانشجویان میتوانند با استفاده از این فناوری، درک عمیقتر و دقیقتری از ساختارها و روابط آناتومیکی پیدا کنند [6].
تنظیم و شبیهسازی سمعک
برخی مطالعات به حوزه ارزیابی، انتخاب و تنظیم سمعک پرداختهاند و با شبیهسازی این فرایندها، شرایطی را فراهم کردهاند که دانشجویان مهارتهای بالینی لازم درزمینه تجویز و تنظیم سمعک را بهصورت عملی تقویت کنند [13].
یافتههای این مرور نشان میدهد در حوزه گوش و حلق و بینی، بیشترین کاربرد فناوریهای غوطهور به شبیهسازی جراحی اختصاص داشته است [14]. بخش عمدهای از مطالعات، بهویژه بر شبیهسازهای جراحی استخوان گیجگاهی متمرکز بودهاند که این امر بیانگر پیچیدگی بالا و نقش حیاتی این جراحی در فرایند آموزش متخصصان گوش و حلق و بینی است [15]. این شبیهسازها فضایی ایمن و تعاملی برای تمرین مهارتهای جراحی بسیار دقیق در نزدیکی ساختارهای حساس و حیاتی، ازجمله عصب صورتی را فراهم میکنند و به فراگیران امکان میدهند بدون نگرانی از آسیب به بیمار واقعی، ظرفیتهای بالینی خود را بهبود دهند [16].
علاوه بر جراحی استخوان گیجگاهی، مطالعات دیگری نیز به شبیهسازی جراحیهای عمومی گوش و حلق و بینی پرداختهاند که این مطالعات طیف متنوعی از مداخلات جراحی حوزه گوش، حلق و بینی را شامل میشوند. جراحی سینوس یکی دیگر از موضوعات پرتکرار در مطالعات بوده که در آن شبیهسازها عمدتاً بر آموزش روشهای دروننگاری تمرکز داشتهاند [17]. شبیهسازهای جراحی گوش میانی و شبیهسازهای مربوط به کاشت حلزون نیز به ترتیب به تمرین و مدلسازی جراحیهای دقیق در فضای محدود گوش میانی و آموزش روند پیچیده کاشت حلزون گوش اختصاص یافتهاند [18].
افزونبراین استفاده از مدلهای سهبعدی تعاملی برای آموزش ساختارهای آناتومیک پیچیده سر و گردن نیز در برخی مطالعات برجسته بوده و فراگیران را قادر ساخته تا مشاهده و شناخت عمیقتری از آناتومی این ناحیه به دست آورند [19].
یافتههای این مرور نشان میدهد با وجود پتانسیل قابلتوجه فناوریهای غوطهور در بهبود آموزش شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی، همچنان شکافهای مهمی در بهرهگیری حداکثری از این فناوریها، بهویژه در حوزه شنواییشناسی و برخی شاخههای تخصصی گوش و حلق و بینی مشاهده میشود [12].
در بیش از نیمی از مطالعات موردبررسی، روش ارزیابی کارآمدی ابزار معرفیشده، نظرسنجی فراگیران و یا ارزیابی عملکرد آنها بوده است. درمجموع، مرور مطالعات نشان میدهد تمرکز عمده مطالعات موجود بر شبیهسازهای مبتنی بر واقعیت مجازی برای آموزش مهارتهای جراحی در حوزه گوش و حلق و بینی قرار دارد. اگرچه قابلیتهای فناوریهای غوطهور در آموزش شنواییشناسی نیز شناسایی شدهاند، اما تعداد مطالعات در این حوزه، بهویژه در مقایسه با گوش و حلق و بینی، همچنان محدود بوده و کاربردهای موردمطالعه عمدتاً به شبیهسازی آزمونهای پایه و آناتومی محدود میشود (تصویر شماره 3) [6، 20، 21].
این امر نشاندهنده وجود فرصتهای گسترده و ضرورت پژوهشهای بیشتر درزمینه استفاده از این فناوریها در آموزش شنواییشناسی و سایر زمینههای تخصصی گوش و حلق و بینی است.
بحث
بررسی محدوده کاربرد فناوریهای غوطهور در آموزش دستیاران گوش و حلق و بینی و فراگیران شنواییشناسی، گستردگی کاربرد انواع فناوریها را نشان داد. پزشکی از راه دور و استفاده از فناوریهای جدید، بهویژه پس از دوره همهگیری کرونا بسیار مورد توجه قرار گرفت [22]. شبیهسازهای آموزشی، یک محیط امن و کنترلشده را برای کسب تجربههای بالینی با استفاده از سناریوهای واقعگرایانه در اختیار فراگیران قرار میدهد [2]. این امکان در مواردی که کسب تجربه و مهارتآموزی با امکان رخداد خطاهای پزشکی همراه است، فرصتی مغتنم در آموزش است. حجم مقالات مرتبط با آموزش فرایندهای جراحی مؤید این مطلب است. این مطالعات بر کاهش ریسکهای بالینی، افزایش مهارتهای جراحی دستیاران تخصصی و ارتقای رضایت فراگیران از نظام آموزشی متمرکز شدهاند. بیشترین تمرکز پژوهشها بر شبیهسازی جراحیهای استخوان گیجگاهی است که بیانگر اهمیت بالای این نوع جراحی و پیچیدگی تکنیکی آن در تربیت متخصصان گوش و حلق و بینی است. این شبیهسازها امکان تمرین دقیق و امن تکنیکهای جراحی، بهویژه نزدیک ساختارهای حساس، مانند عصب صورتی را فراهم میکنند. بهبود مهارتهای جراحی، دقت و دانش فراگیران در مطالعه ابوهمیلا و همکاران که با استفاده از واقعیت افزوده انجام شد، مورد تأیید است [23]. شبیهسازی جراحی گوش میانی و کاشت حلزون فرصت تکرار و تمرین جراحیهای حساس، همچون نصب و تنظیم الکترودهای حلزونی در فضای محدود گوش داخلی را در یک محیط کنترلشده در اختیار فراگیران قرار داده و علاوه بر افزایش مهارت در شرایط کماسترس، امکان تجربه سناریوهای کمتکرار را نیز فراهم میکند. استفاده از مدلهای تعاملی آناتومی، آموزش ساختارهای پیچیده سر و گردن را ساده کرده و رضایت فراگیران را به همراه داشته است.
درحالیکه بیشتر تحقیقات به شبیهسازی جراحی و آموزش مهارتهای جراحی با فناوری واقعیت مجازی پرداختهاند، سهم مطالعات مرتبط با آموزش آناتومی، شبیهسازی تستهای شنواییشناسی و تجویز سمعک و انواع وسایل کمک شنیداری اندک بوده است. این در حالی است که مرور محدوده حاضر نشان میدهد فناوریهای غوطهور، بهویژه واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، بهتدریج به ابزارهای نوآورانه و مؤثر در آموزش علوم پزشکی تبدیل میشوند و کاربرد آنها در حوزههای شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی پیوسته در حال توسعه است. بااینحال علیرغم این پتانسیلها، میزان استفاده از فناوریهای غوطهور در آموزش شنواییشناسی به مراتب کمتر از حوزه گوش و حلق و بینی است و بیشتر به حوزههایی نظیر آموزش آناتومی گوش داخلی، شبیهسازی آزمونهای ارزیابی شنوایی و تنظیم سمعک محدود شده است.
بهبود عملکرد معنادار فراگیران و ابراز رضایت از آرامش روانی در مواجهه با موقعیتهای واقعی با استفاده از شبیهسازهای واقعیت مجازی [24]، توانمندی بالاتر در درک فضایی و مکانیابی ارگانهای حیاتی حین جراحی با کمک فناوریهای دستیار آموزشی واقعیت افزوده در مطالعات مرتبط با جراحیهای گوش و حلق و بینی مورد تأکید قرار گرفته است.
در آموزش شنواییشناسی، استفاده از فناوریهای غوطهور، بهویژه در کشورهای توسعهیافته بهعنوان بخشی از بسته آموزشی استاندارد بهطور روزافزون در حال گسترش است. در سال 2018، تای و همکاران نشان دادند رویکردهایی نظیر شبیهساز ویدئویی، ایفای نقش با بیماران استاندارد و شبیهسازی تعاملی، به تقویت مهارتهای ارتباطی، تصمیمگیری بالینی و آمادگی برای مواجهه با موارد واقعی کمک میکند [25]. بااینحال یافتهها نشان میدهد کاربرد فناوریهای غوطهور در آموزش شنواییشناسی بهمراتب محدودتر از گوش و حلق و بینی بوده و عمدتاً به 3 زمینه شبیهسازی آزمونهای شنوایی، آموزش آناتومی سیستم شنوایی، و تمرین تنظیم سمعک محدود میشود.
ماهیت غیرتهاجمی عمده فرایندهای بالینی شنواییشناسی، مقرونبهصرفه بودن کاربرد این فناوریها را با سؤال مواجه کرده است. عمده توسعهدهندگان فناوریهای نوین در تلاش برای ارائه ابزارهایی بهعنوان دستیار شنواییشناس بودهاند که از هدف این مطالعه خارج است. بااینحال روند مطالعات نشاندهنده افزایش بیشازپیش پژوهشهای مبتنی بر روشهای آموزش نوین در شنواییشناسی بالینی با هدف مهارتافزایی و همچنین فراهم کردن امکان مواجهه با سناریوهای نادر، برای افزایش توانمندی مدیریت بیماران و اعتمادبهنفس فراگیران در موقعیتهای متفاوت بالینی است. مرور نظاممند انجامشده توسط آلانازی نشان میدهد هرچند تعداد مطالعات اندک است، اما همین پژوهشها اثربخشی بالای فناوریهای شبیهسازی را در بهبود اعتمادبهنفس و مهارت عملی دانشجویان شنواییشناسی تأیید میکنند [8]. افزونبرآن، پژوهش آندره و همکاران نقش مؤثر شبیهسازی را در ارتقای مهارتهای مشاورهای و تعاملات بالینی در شنواییشناسی تبیین کرده است [26].
اکثر مطالعات بر نتایج کوتاهمدت، مانند افزایش درک تئوری و اعتمادبهنفس دانشجویان متمرکز بودهاند، درحالیکه تأثیر بلندمدت این فناوریها در ابعاد ماندگاری یادگیری، نتایج درمانی و پذیرش حرفهای هنوز بهطور کامل ارزیابی نشده است. آیندهپژوهی در این حوزه باید متکی بر طراحیهای دقیقتر مثل کارآزماییهای تصادفی کنترلشده و ارزیابیهای مبتنی بر شواهد باشد تا ابعاد کاربردی و اثربخشی فناوریهای غوطهور را بهروشنی تبیین کند.
درنهایت، باتوجهبه توسعه روزافزون فناوریهای نوین و تمایل نظام آموزش سلامت به روشهای مبتنی بر تجربه و شبیهسازی، سرمایهگذاری هدفمند در توسعه، بومیسازی و ارزیابی فناوریهای غوطهور در آموزش شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی، نهتنها یک نیاز جدی است، بلکه میتواند اثربخشی آموزش، رضایت فراگیران و آمادگی حرفهای آنها را به شکل چشمگیری بهبود بخشد و ظرفیت نظام آموزشی را برای پاسخگویی به چالشهای جدید بالینی ارتقا دهد.
نتیجهگیری
فناوریهای غوطهور ظرفیت چشمگیری برای تحول آموزش در حوزههای شنواییشناسی و گوش، حلق و بینی دارند. این فناوریها، بهویژه در آموزش مهارتهای جراحی پیچیده در گوش و حلق و بینی بسیار مؤثر عمل کردهاند، جایی که فراهم کردن محیطهای یادگیری ایمن، تعاملی و کنترلشده برای تمرین عملی اهمیت بالایی دارد. هرچند استفاده از شبیهسازی در آموزش شنواییشناسی پیشینه نسبتاً طولانی دارد، اما بهرهگیری از فناوریهای غوطهور برای آموزش مهارتهای تخصصی، فنی و تشخیصی در این حوزه هنوز در مراحل آغازین است و نیازمند تلاشهای بیشتری برای توسعه و پژوهش است.
به منظور بهرهبرداری همهجانبه از پتانسیل فناوریهای غوطهور در تحول آموزش بالینی، مطالعات آینده باید بر رفع شکافهای موجود متمرکز شوند. این امر شامل انجام پژوهشهای گستردهتر درزمینه شنواییشناسی و توسعه کاربرد این فناوریها فراتر از حوزههایی نظیر آزمونهای پایه و آموزش آناتومی است. همچنین بررسی عمیقتر ظرفیتهای واقعیت افزوده و فناوریهای ترکیبی و طراحی مطالعات با روششناسی قویتر برای ارزیابی مقایسهای اثربخشی این فناوریها با روشهای آموزشی سنتی و تحلیل پیامدهای بلندمدت آنها ضرورت دارد.
علاوهبراین پژوهش درخصوص جنبههای گوناگون کاربرد فناوریهای غوطهور، مانند نحوه طراحی سناریوهای آموزشی مؤثر، ادغام بازخورد پویا و سازنده و آموزش مدیریت خطا در محیطهای شبیهسازیشده، نقش مهمی در بهینهسازی تأثیر آموزشی این فناوریها ایفا میکند. همچنین پرداختن به چالشهای عملی، نظیر هزینه تأمین تجهیزات، دسترسی برابر و امکانپذیری اجرای این فناوریها در مراکز آموزشی مختلف، میتواند زمینهساز پذیرش گستردهتر آنها در سیستم آموزش پزشکی و سلامت در سراسر جهان باشد.
درمجموع گسترش پژوهشها و بهبود زیرساختها در این زمینه، میتواند نقش فناوریهای غوطهور را در ارتقای کیفیت آموزش، آمادگی حرفهای و موفقیت دانشجویان علومپزشکی بیشازپیش تقویت کند.
محدودیتها
این مرور محدوده با هدف شناسایی و ترسیم گستره مطالعات موجود درزمینه فناوریهای غوطهور در آموزش شنواییشناسی و گوش و حلق و بینی انجام شده است و ارزیابی کیفیت مطالعات واردشده را شامل نمیشود. علت عدم بررسی کیفیت این بوده است که هدف اصلی مطالعه، ارائه تصویری کلی از وضعیت تحقیقات موجود و شناسایی خلأهای دانش در این حوزه بوده، نه تحلیل عمیق و جزئینگر هر مطالعه. این رویکرد میتواند بهعنوان گام اولیهای برای انجام پژوهشهای آینده با تمرکز بر ارزیابی دقیقتر کیفیت و اثرگذاری مطالعات مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین محدود کردن انتخاب منابع به مقالات منتشرشده به زبان انگلیسی که به دلیل دسترسی گستردهتر به دادههای علمی به زبان انگلیسی و هماهنگی بیشتر با جامعه علمی بینالمللی انجام شده است، از دیگر محدودیتهای این مطالعه به شمار میرود. بااینحال ممکن است برخی مطالعات مرتبط که به زبانهای دیگر منتشر شدهاند در این مرور لحاظ نشده باشند. بنابراین برای تکمیل یافتههای این مطالعه، انجام پژوهشهایی که منابع علمی منتشرشده به زبانهای مختلف را نیز مد نظر قرار دهند، میتواند سودمند باشد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله یک مرور دامنه است و هیچ نمونه انسانی و حیوانی ندارد. هیچ ملاحظات اخلاقی در نظر گرفته نشده است.
حامی مالی
این پژوهش هیچگونه کمک مالی از سازمانیهای دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
همه نویسندگان بهطور یکسان در مفهوم و طراحی مطالعه، جمعآوری و تجزیهوتحلیل دادهها، تفسیر نتایج و تهیه پیشنویس مقاله مشارکت داشتند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
References