نوع مقاله : مقاله مروری
نویسندگان
1 گروه بیومکانیک ورزشی، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2 گروه بیومکانیک ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
چکیده
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Background and Aims The most essential and common sports injury in the lower limb in many sports fields is the injury of the anterior cruciate ligament (ACL). Knowledge in this field and appropriate exercise programs can help prevent this injury for all athletes and coaches. The present research aims to investigate the prevalence of this injury in different sports fields and the results of various training programs in reducing the risk of injury to ACL.
Methods The current review was conducted using international information resources, Scopus, Taylor and Francis, ProQuest, Emerald Insight, ScienceDirect, Springer, Web of knowledge, and internal information resources including Magiran, Civilica, SID, and Iran Medex were applied. The research date range was defined between 2000 to 2020. In international articles, keywords such as Single-leg Landing, Landing, Injury, Knee injury, Drop-landing, Training, Exercise, ACL, and in domestic papers, keywords such as ACL, Knee Injury, Single-leg Landing, Jump, Land, and Training program were considered. According to the exclusion criteria, only 42 articles were selected and examined out of 220.
Results Women with this injury are more affected at all skill levels, so at the professional skill level, women were affected up to 5 times more than men, and at the amateur level, the infection rate is about 3 to 4 times higher. The highest incidence is related to women professional basketball players with a speed of 5.5 per 1000 athletes training, and the lowest is among amateur male athletes with a rate of 0.02 with the same criteria. Of the articles reviewed in the appropriate injury prevention training program, 32% examined the effect of neuromuscular training, 18% combined training, 26% strength training, and 24% central core stability training. With 80% effectiveness, core stability training seems to be the most effective injury prevention program.
Conclusion Considering the rate of this injury and the impact of this injury on treatment costs, the duration of returning to exercise, and creating the ground for other injuries, a comprehensive review of exercises effective in preventing this injury for athletes and coaches it’s important. This is especially important for professional female basketball players due to the incidence rate. The central core stability training program had the most practical effect among the training programs. The combined training program had the least impact according to different criteria for assessing and preventing injury.
کلیدواژهها [English]
Introduction
Musculoskeletal injuries are a common occurrence at all levels of exercise. There are many sports injuries among emergency documents, most of which have been seen in people aged 5-24. These numbers are reliable statistics, although the actual number of sports injuries may be related to chronic injuries that have not been reported or have not been completely treated. Research shows that more than 50% of all sports injuries occur in the lower limbs, and knee injuries, in particular, are widespread.
Two of the most common lower limb injuries are anterior cruciate ligament (ACL). The ACL is a knee ligament that provides stability and prevents abnormal joint movement. This acute pelvic injury is caused by excessive loads generated by contact and non-contact mechanisms. Annually, ACL injuries are estimated to be between 80,000 and 250,000, costing more than $ 2 billion. In many epidemiological studies, the rate of ACL injury in basketball and sports such as football and hockey is at the top of the number of injuries among various sports.
Since basketball is a sport in which players are highly exposed to cruciate ligament injury due to the significant pressure on the knee and the need to run, jump, and cut movements. Many injuries, especially knee injuries, occur during single-leg movements because the forces and movements of the trunk and lower limbs are more significant during single-leg movements. Since jumping is one of the essential skills of many sports, it can be decisive in sports competitions, and the need for comprehensive information about its characteristics in all areas is felt. Today, biomechanics is the way for coaches and athletes to present and modify sports patterns.
Materials and Methods
This review study was conducted by reviewing library studies. Articles were obtained from searches in reputable databases, including Scopus, Taylor and Francis, ProQuest, Emerald Insight, ScienceDirect, Springer, Web of knowledge, and internal information resources including Magiran, Civilica, Scientific Information Database (SID), and IranMedex. Search for keywords such as Basketball Knee Injury, Single-Leg Landing, Landing, Injury Exercise, Training, ACL Drop-landing in international articles and keywords ACL injury, Knee injury, One-leg Landing, Jump, Landing, and Training Program used in domestic articles. The selected articles were articles indexed from 2000 to 2020 for international articles and articles indexed from 2000 to 2020 in national papers. National and international articles were published in journals relevant and authoritative related to sports science, where access to the full text of the article was possible.
The research area of the articles were knee injury prevention exercises, ACL injury, jump and landing, and the prevalence of ACL injury. Exclusion criteria were articles with the community, characteristics or small or uncertain sample size, articles that the training method was not well defined, articles that focused on physical or mental disabilities, and similar articles in the section on effective training patterns Excluded from research. A total of 220 articles were reviewed for this study, and 42 papers were evaluated.
Results
The research findings are presented regarding injury rate and ACL injury prevention programs. Regarding the rate of non-contact ACL injury, the results showed that women with this injury are significantly more affected than men at all skill levels. Hence, women suffer up to 5 times more than men with professional skills. They became infected, and at the non-professional level, the infection rate is about 3 to 4 times higher. The highest incidence is related to women professional basketball players, with a rate of 5.5 per 1000 athletes training. The lowest is related to non-professional male athletes with a rate of 0.02 with the same criteria. Out of the total number of articles reviewed in the appropriate injury prevention training program field, 32% examined the effect of neuromuscular training, 18% combined training, 26% strength training, and 24% central core stability training. The core stability training with 80% effectiveness seems to be the most effective injury prevention training program.
Discussion
The research results show the frequency of ACL injury in basketball athletes. The rate of this injury in professional and non-professional athletes is higher in women than men. The frequency of this injury was highest in professional female athletes and lowest in non-professional male basketball players. The high injury rate, the high cost of treatment, long return time, long-term chronic effects, and other injuries require special attention for programs to prevent this injury. One of the ways to prevent injury is to prepare a program to reduce the risk of injury, so several studies have been done in this field. The most common preventive training programs are neuromuscular training, strength training, central core stability, and hybrid. Due to the frequency of reported effective changes and comprehensive effects on kinetic and kinematic elements, core stability exercises have significantly improved biomechanical properties effective in preventing damage in the short term. Most researchers believe that increasing the training period from short to long may affect the biomechanical properties of the lower extremities. On the other hand, due to the high number of reports of the ineffectiveness of combined exercises in reducing the risk of this injury, it seems that a Non-hybrid training program had more effective in reducing the risk of ACL injury. The hybrid training requires more research to achieve the desired result.
Ethical Considerations
Compliance with ethical guidelines
This article is a review article and has no human or animal examples. No ethical considerations are taken into account.
Funding
This article is a review article and has not received any funding from government, private or non-profit organizations.
Authors' contributions
All authors contributed equally in preparing all parts of the research.
Conflict of interest
The authors declared no conflict of interest.
مقدمه
آسیبهای ورزشی نه تنها سلامت بازیکنان را تهدید میکند، بلکه باعث هدر رفتن سالانه میلیونها یورو از منابع مالی میشود. زیان درمانی ناشی از صدمات ورزشی در رشته فوتبال در سال 2000-1999 در کشور انگلستان 125 میلیون یورو یعنی بهطور میانگین 1/4 میلیون یورو در هر تیم گزارش شده است. در گزارش دیگری نیز زیانهای ناشی از آسیب در هر سال حدود 1 میلیارد پوند تخمین زده شده است. با این حال، هر روزه به شمار افرادی که فعالیت ورزشی را بهعنوان حرفه خود انتخاب کردهاند، افزوده میشود. بنابراین، هزینههای مربوطه افزایش مییابد. بدین ترتیب، جلوگیری از هدر رفتن منابع مالی، اتخاذ تدابیر پیشگیرانه برای پیشگیری از بروز آسیبها امری ضروری است [1].
به اعتقاد اکانر، بیش از 50 درصد از تمام آسیبهای ورزشی در اندام تحتانی بهویژه زانو رخ میدهد. دو مورد از شایعترین آسیبهای اندام تحتانی عبارتاند از: آسیب رباط متقاطع قدامی و درد پاتلوفمورال. رباط متقاطع قدامی در ثبات زانو در مقابل نیروهای برشی و حرکات ناخواسته مفصل زانو نقش حیاتی دارد. سالانه بین هشتاد تا دویست و پنجاه هزار مورد گزارش شده است و هزینه آن بیش از 2 میلیارد دلار برآورد میشود [2]. آسیب ناشی از رباط صلیبی قدامی یکی از مرسومترین آسیبهای ورزشی است که به جز دوره درمان طولانی که شامل عمل جراحی و دوره نقاهت طولانی است، ممکن است منجر به بروز مصدومیتهای ثانویه از جمله آستئوریت و پارگی مینسک شود [3]. آسیب لیگامان صلیبی قدامی با دو مکانیسم برخوردی و غیر برخوردی رخ میدهد. آسیب برخوردی شامل یک نیروی خارجی است که وضعیت زانو را تغییر میدهد و موجب اعمال استرس بر رباط صلیبی قدامی میشود. آسیبهای غیر برخوردی غالباً در حین فعالیتهایی که با کاهش سریع شتاب مفصل همراه است مثل فرود از پرش یا در حین اجرای حرکت کاتینگ رخ میدهند. 80 درصد آسیبها، رباط صلیبی قدامی ناشی از مکانیسم غیر برخوردی است [4]. فرود تک پا فشار زیادی به مفصل پا وارد میکند. ضربه اولیه در ابتدا از طریق مفصل مچ پا و بافت اطراف آن جذب میشود. تأثیر نیروی این ضربه بیش از 2/5 تا 5 برابر وزن بدن است. مفصل مچ پا از طریق عضلات، جذب شوک را انجام میدهد. بهطور کلی فلکسورهای مچ و کف پا 30 تا 50 درصد از جذب شوک در هنگام فرود را به عهده میگیرند. بنابراین، جذب شوک نامناسب از طریق مفصل مچ پا میتواند نیروی اعمالی را در مفاصل پروگزیمال افزایش دهد. این فرآیند میتواند احتمال آسیب مفصل زانو را بهویژه منیسک و رباط متقاطع قدامی را افزایش دهد. زاویه مچ پا بر نیروی عکسالعمل سطح و محدوده حرکت مچ پا تأثیر میگذارد و احتمال آسیب به اندام تحتانی در هنگام فرود را افزایش میدهد [5, 6, 7, 8]. در بسیاری از پژوهشهای اپیدمیولوژیکی نرخ آسیب رباط متقاطع قدامی در رشته بسکتبال به همراه ورزشهایی نظیر فوتبال و هاکی در صدر تعداد این مصدومیت در میان رشتههای مختلف ورزشی قرار دارد [9]. با توجه به اینکه بسکتبال ورزشی است که در آن به دلیل فشار قابل توجه بر روی زانو، نیاز به دویدن، پرش، فرود و حرکات برشی بازیکنان به شدت در معرض آسیب رباط صلیبی قرار دارند [10].
امروزه، علم بیومکانیک به منظور ارائه و اصلاح الگوهای ورزشی، راهگشای مربیان و ورزشکاران است. تاکنون، پژوهشهای متعددی درباره تأثیر برنامه تمرینی بر روی فاکتور های بیومکانیکی اندام تحتانی صورت گرفته است. این پژوهش ضمن جمعبندی یافتههای پژوهشهای پیشین در زمینه طراحی تمرینات مختلف، میتواند افزایش حیطه نظری برای ورزشکاران و مربیان برای افزایش بازدهی تمرینات در کاهش آثار منفی حرکات ورزشی مؤثر بر کاهش آسیب رباط صلیبی قدامی راهگشا باشد.
مواد و روشها
این پژوهش مروری با بررسی مطالعات کتابخانهای از مقالات مرتبط به موضوع که بهصورت کمی و کیفی به این موضوع پرداختهاند، در سال 1398 انجام شده است. مقالات از جستجو در پایگاههای اطلاعاتی معتبر از جمله ساینس دایرکت، امرالد اینسایت، پروکئوست، اسکوپوس، تیلور فرانسیس، وب آو نالج و اسپرینگر برای مقالات بینالمللی و مگ ایران، سیویلیکا، پایگاه جهاد دانشگاهی، ایرانمدکس به دست آمدهاند. در جستجو از کلمات کلیدی مانند آسیب رباط متقاطع قدامی، آسیب زانو در بسکتبال ، فرود تک پا، فرود، تمرینات پیشگیری از آسیب استفاده شده است.
معیارهای انتخاب مقالات عبارت بود از: مقالات نمایه شده از سال 2000 تا سال 2020 برای مقالات بینالمللی، مقالات نمایه شده از سال 1379 تا 1398 در مقالات ملی، مقالات ملی و بین المللی چاپ شده در مجلات مرتبط و معتبر مربوط به علوم ورزشی که دسترسی به متن کامل مقاله مقدور بود. حوزه پژوهشی مقالات استفاده شده عبارت از تمرینات پیشگیری از آسیب زانو، آسیب رباط متقاطع قدامی، وظیفه پرش و فرود و شیوع آسیب رباط متقاطع قدامی میباشد. معیارهای خروج مقالات، مقالات با جامعه، ویژگی و حجم نمونه کم و یا نامشخص، مقالاتی که روش و متد تمرینی آن به خوبی مشخص و معین نبود، مقالاتی که بر روی معلولین جسمی یا فکری متمرکز بود. همچنین در بخش بررسی الگوهای تمرینی مؤثر، مقالات مشابه از پژوهش خارج شد. گزینش مقالات پس از مطالعه چکیده و تطبیق آن با معیارهای ورود صورت گرفت و با بررسی روش انجام پژوهش در صورت عدم تعارض با معیارهای خروج مقالات موردپذیرش قرار گرفت. در مجموع، برای این پژوهش 220 مقاله موردبررسی قرار گرفت و 42 مقاله مورد ارزیابی و مطالعه قرار گرفت.
یافتهها
شیوع آسیب
علیرغم فواید زیادی که ورزش بسکتبال از جمله سلامتی، افزایش اعتماد به نفس، کنترل وزن و افزایش قدرت برای ورزشکاران دارد، اما شرکت این ورزش میتواند منجر به افزایش خطر آسیب شود. چنانکه 7/9 درصد آسیب در برابر 1000 ورزشکار در معرض خطر برای دختران و 7/1 درصد آسیب در 1000 ورزشکار برای پسران برای ورزشکاران دبیرستانی در این رشته گزارش شده است که از این میزان بین 25 تا 30 درصد آن آسیب رباط صلیبی قدامی است [11]. این آسیب تمام سطوح مهارت را تحتتأثیر قرار میدهد، به نحوی که 13/8 درصد از کل آسیبهای وارده در مسابقات انجمن ملی بسکتبال مربوط به این آسیب و بیشترین زمان از دست رفته در اثر آسیب رباط متقاطع قدامی گزارش شده است [10]. در جدول شماره 1 خلاصه پژوهشهای انجام شده در مورد نرخ آسیب رباط صلیبی قدامی به تفکیک جنسیت و سطح مهارت آمده است.
برنامههای تمرینی مؤثر در پیشگیری از آسیب
آسیب رباط متقاطع قدامی باعث ناتوانی دراز مدت همراه با هزینههای بسیار است. حداقل 70 درصد صدمات ناشی از رباط متقاطع قدامی، غیر تماسی است. شواهد نشان میدهد شرایط اندام تحتانی در حین انجام فعالیتهای در معرض خطر مانند دویدن، برش، چرخش یا و فرود میتواند یکی از عوامل تأثیرگذار در آسیب رباط متقاطع قدامی باشد. بیشتر آسیبهای رباط متقاطع قدامی غیر تماسی طی فعالیتهای ورزشی شامل فرود تک پا رخ میدهد. نظرات گوناگونی برای توضیح مکانیسمهای آسیب رباط متقاطع قدامی ارائه شده است. برخی از آنها که به عوامل خارجی مثل بریس زانو و کفشهای ورزشکار و موارد دیگر معطوف است و نظریههایی که به متغیرهای داخلی همچون اندازههای آنتروپومتریک، چیدمان، زوایای اندام تحتانی و دیگر موارد توجه دارد. مطالعات بر روی آناتومیک و مقادیر آنتروپومتریک مانند مطالعات بر روی ابعاد اندامها مانند طول ران، لنگش مفصلی و عرض ناحیه بین قشری استخوان ران و عوامل آناتومیک شامل این موارد افزایش زاویه Q و عوامل کالبد شناسی شامل افزایش زاوبه تشکیلدهنده بین دو خط خار خاصرهای قدامی فوقانی به مرکز کشکک و خط وصلکننده بین مرکز کشکک و برجستگی درشت نی (زاویه کیو) اندازه و شکل شاخه بین قشر استخوان ران و عوامل بیومکانیکی شامل فعالسازی عضلات الگوها و تغییرات در زاویههای مفصلی و نیروهای تحمیل شده در اندام تحتانی نشان میدهد الگوهای بیومکانیکی و عصبی، عضلانی هستند که نسبت به برنامه آموزش پاسخگو هستند [24]. پیل و همکاران در سال 2013 با هدف بررسی تأثیر 4 هفته برنامه تمرینی پایداری هسته مرکزی را بر روی اصلاح ویژگیهای بیومکانیک اندام تحتانی در سقوط فرود مورد بررسی قرار دادند. این پژوهش بر روی 23 نفر دانشآموز دبیرستانی انجام شد. یافتهها نشان داد ویژگیهای بیومکانیک در هر دو گروه دچار تغییر شد. در گروه تمرین پولیومتریک با کاهش زاویه فلکشن و چرخش زاویه داخل زانو و فلکشن زانو و در گروه تمرینی ثبات مرکزی با کاهش فلکشن زانو و زاویه چرخش داخل زانو نسبت به گروه کنترل مواجه شدند. نتایج نشان داد هر دو برنامه تمرینی منجر به تغییرات مثبت بیومکانیکی به سمت کاهش احتمال آسیب شدند که هر دو برای پیشگیری از آسیب رباط متقاطع قدامی مفید است [25]. پاترنو و همکاران در سال 2004 درباره تأثیر 6 هفته تمرینات عصبی عضلانی بر روی پایداری اندام تحتانی وزشکاران زن و تأثیر آن بر روی آسیب رباط متقاطع قدامی بر روی 53 ورزشکار زن دبیرستانی 13 تا 17 ساله پرداختند. آزمودنیها به مدت شش هفته سه جلسهای به مدت 90 دقیقه و به مدت 6 هفته در تمرین عصبی عضلانی شرکت کردند. تأثیر این تمرین بر روی تعادل یک طرفه با سیستم بایودکس مورد بررسی قرار گرفت و برای تجزیهوتحلیل از روش واریانس برای پیشآزمون و پسآزمون استفاده شد. تمرینات هفتههای اول و دوم شامل پرش طولی، استیک لندینگ، دراپ باکس، تعادل دو پا، تعادل دو زانو، تمرینات تقویت لگن، لگن و تنه، انقباض شکم و در هفته سوم و چهارم تمرینات پرش تک پا، باکس دراپ، توپ مدیسین، تعادل تک پا، تعادل تک زانو، انقباضی شکم بوسو و در هفتههای پنج و شش کراسآور تک پا، باکس دراپ 180 درجه مدیسین بال، بوسو شکم وی شکل نشسته صورت گرفت. نتایج تأثیر تمرینات در هر دو طرف راست و چپ بدن و پایداری کل بدن را تأیید کرد [26]. زبیس و همکاران در سال 2015 با هدف بررسی تأثیر تمرینات مبتنی بر شواهد بر روی ریسکهای بیومکانیک و عصبی عضلانی آسیب رباط متقاطع قدامی غیر تماسی در بزرگسالان انجام دادند. در این پژوهش 40 نفر از بازیکنان بهصورت تصادفی به دو گروه کنترل و تمرینات عصبی عضلانی تقسیم شدند. گروه عصبی عضلانی قبل از تمرینات سه بار در هفته به مدت دوازده دقیقه با برنامه تمرینی مشخص گرم میکردند و گروه کنترل بهصورت نرمال برنامه تمرینی خود را انجام میدادند. پس از 12 هفته تمرین ضمن حرکت برشی جانبی با استفاده از الکترومیوگرافی (برقماهیچهنگاری یا نوار عصب و عضله) امپدانس ماهیچه پهن بیرونی و نیم وتری و دو سررانی از 10 میلی ثانیه قبل و تا 10 میلی ثانیه بعد از برخورد مورد ررسی قرار گرفتند. پژوهشگران در این پژوهش به اندازهگیری زاویه والگوس پا قبل از برخورد پرداختند. نتیجه نشان داد تمرین مذکور علیرغم اینکه در مورد متغیرهای کینیتیکی و کینماتیکی دو گروه تفاوت معناداری را نشان نداد، اما این برنامه تمرینی با تغییر الگوی نیروهای آگونیست و آنتوگونیست میتواند در کاهش خطر ابتلا به آسیب رباط متقاطع قدامی در ورزشکاران بزرگسال زن مؤثر باشد [27]. سودرمن و همکاران در سال 2000 در پژوهشی به تأثیر تمرین تخته تعادل بر روی آسیبهای اندام تحتانی 221 زن از سیزده تیم مختلف در لیگ دو و سه بانوان سوئیس پرداختند. 121 نفر از هفت تیم بهصورت تصادفی در گروه تمرین مورد مطالعه و 100 نفر اعضای شش تیم در گروه کنترل دستهبندی شدند. قبل و بعد از فصل انعطاف عضلانی و بالانس پاسچرال اندام تحتانی ورزشکاران مورد سنجش قرار گرفت. در طول فصل،10 تا 15 دقیقه تمرین با صفحه تعادلی به تمرینات رایج ورزشکاران گروه موردمطالعه اضافه شد. نتایج این آزمایش دور از انتظار بود و برخلاف انتظارات پژوهشگران، این تمرینات در بهترین حالت تأثیری بر روی آسیبها نداشتند. حتی یک نتیجه ناامیدکننده در مورد آسیب رباط متقاطع قدامی ثبت شد و آن این بود که 4 مورد از 5 مورد آسیب رباط متقاطع قدامی غیر تماسی در گروه تمرینی رخ داده بود [28]، اما گلجریس و همکاران در سال 2008 به یک تمرین کنترل شده تصادفی بر روی آسیب غیر تماسی رباط متقاطع قدامی 1435 فوتبالیست زن پرداختند که از این تعداد 852 ورزشکار در گروه آزمایش و 583 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. گروه کنترل تحت تمرینات پیشگیرانه مصدومیت قرار گرفت. این پروتکل تمرینی شامل تمرینات کششی، قدرتی، پلیومتریک، چابکی بود. این برنامه در کل مدت فصل ادامه یافت. بر اساس یافتههای این پژوهش میزان آسیب رباط متقاطع گروه آزمودنی 1/7 برابر کمتر از گروه کنترل گزارش شد. این عدد برای آسیب رباط متقاطع غیر تماسی به 3/3 برابر کمتر میرسید. این تفاوت معنادار در مقایسه ورزشکارانی با سابقه آسیب و بدون سابقه آسیب در دو گروه به بهطور معناداری متفاوت بود [29]. مطالعه رحیمی و همکاران در سال 1395 انجام شد و به بررسی تأثیر تمرینات عصبی عضلانی، قدرتی و ترکیبی بر نسبت قدرت همسترینگ به چهار سر در زنان بسکتبالیست با رویکرد کاهش ریسک آسیبهای غیر تماسی اندام تحتانی بهویژه رباط متقاطع قدامی پرداختند. در این پژوهش 42 نفر بسکتبالیست زن در سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. در هر گروه آزمایش به مدت شش هفته تمرینات قدرتی، تمرینات عصبی عضلانی و در گروه سوم در زمان مشابه تمرینات ترکیبی تجویز شد و گروه کنترل بدون هیچ تمرین خاصی به فعالیتهای رایج خود پرداختند. قدرت عضله همسترینگ به چهارسر توسط دینامومتر ایزوکینیتیک مورد اندازهگیری قرار گرفت. نتایج نشان داد با وجود اینکه هر سه تمرین بر روی افزایش نسبت قدرت عضلانی مذکور و کاهش ریسک آسیب رباط متقاطع قدامی مؤثر است، اما تنها تمرینات قدرتی تغییرات معناداری ایجاد کرد [30]. در جدول شماره 2 به سایر پژوهشهای انجام شده مرتبط اشاره شده است.
بحث
آسیب رباط صلیبی قدامی هم در ورزشکاران زن و هم مرد در تمام سطوح مهارتی رشته بسکتبال گزارش شده است. کمترین میزان آسیب گزارش شده مربوط به ورزشکاران مرد غیر حرفهای کالج و دبیرستان با نرخ حدود 0/02 از هر 1000 ورزشکار-تمرین [20, 21, 22, 23 ,17 ,9] و بیشترین آسیب مربوط به ورزشکاران زن لیگ انجمن بسکتبال ملی زنان آمریکا با نرخ 0/55 درصد گزارش شده است [25]. آسیب در زنان ورزشکار چه در سطح مهارت حرفهای حدود 5 برابر مردان در پژوهشهای مقایسهای گزارش شده است [23 ،18 ،14]. این تفاوت در سطح مهارتی غیر حرفهای اغلب بین 3 تا 4 برابر برآورد شده است [20 ،17 ،13 ،12]، اما این تفاوت حتی تا 11 برابر نیز گزارش شده است [20, 9]. زنان به دلیل چرخه قاعدگی و افزایش شلی مفصل زانو، بیشتر بودن مقدار هورمون ریلکسیشن که یکی از عوامل مؤثر در بروز آسیب میباشد، استروژن و پروژسترون ترشح شده که باعث میشود رباط متقاطع قدامی در خانمها مستعد نرمی و کشش بیش از اندازه شود، بیشتر از مردان در معرض ریسک ابتلا به آسیب رباط مذکور هستند [46]. به جزء تفاوتهای هورمونی آناتومی زنان از جمله بزرگتر بودن لگن، بلندتر بودن طول گردن فموررال ریسک این آسیب در زنان را بیشتر میکند [47]. بنابراین، ادبیات پژوهشی از یافتههای پژوهش حاضر حمایت میکند.
در مورد تمرینات پیشگیرانه از این آسیب برنامه پایداری هسته مرکزی، تمرینات عصبی عضلانی، تمرینات قدرتی و تمرینات ترکیبی بیشترین تکرار را در ادبیات پژوهشی به خود اختصاص داده است. به نظر میرسد تمرینات عصبی عضلانی تأثیر معناداری در پژوهشهایی که بر روی گشتاور وارد بر مفاصل اندام تحتانی خصوصاً ابداکشن مفصل زانو تمرکز داشتند، نتایج تمرین را مطلوب ارزیابی کردند [35 ،34 ،32]. موقعیت پا در حین فرود میتواند بر انتقال نیروها به سمت زنجیره سینتیکی اندام تحتانی بسته تأثیر بگذارد. درنتیجه، احتمال آسیب به رباط متقاطع قدامی را افزایش میدهد [48]. از طرفی، چرخشهای ترکیبی و مجزای اندام تحتانی باعث افزایش فشار به زانو به نسبت موقعیت خنثی میشود [49]. لذا ادبیات پژوهشی با یافتههای پژوهش همخوانی دارد. پژوهشهای صورت گرفته که تأثیر تمرینات عصبی عضلانی را بهصورت کلی بر روی کینماتیک و کینیتیک اندام تحتانی و نیروی فرد معیار بررسی قرار دادند، نتایج مطلوب معنادار را گزارش نکردهاند [33 ،31]. ممکن است دلیل این رویداد عدم کفایت زمان برای تأثیرگذاری جامع تمرین بر روی تمامی فاکتورهای بیومکانیکی اندام تحتانی باشد [32].
قدرت عضلانی کافی به همراه فراخوانی عضلانی و زمانبندی صحیح از جنبههای مهم ثبات زانو هستند [4]. در پژوهشهای انجام شده در مورد تمرینات قدرتی در پیشگیری از آسیب پژوهشهایی که بر روی ویژگیهای اندام تحتانی از جمله استافنس عضلات و زاویه مفاصل بررسی کردند، نتایج تمرین را موثر ارزیابی کردند [40 ،37] که با مبانی نظری مطابقت دارد. پژوهشهای انجام شده در مورد تمرینات قدرتی نیز که به بررسی جامع کینتیک و کینماتیک اندام تحتانی صورت گرفته است، نتایج معناداری را در مورد پیشگیری از آسیب گزارش نکردهاند [38, 39]. ممکن است دلیل این موضوع عدم همسانی تأثیرات تمرینات در عضلات اندام تحتانی و عدم افزایش قدرت عضلات در اثر تمرینات بهصورت همگون و تسلط عضلات باشد که این موضوع خود میتواند منجر به تغییر ویژگیهای کینتیکی و کینماتیکی اندام تحتانی در جهت افزایش ریسک آسیب شود [50]. پژوهشهایی که از تمرینات ثبات هسته مرکزی برای پیشگیری از آسیب رباط متقاطع قدامی بهره بردهاند چه پژوهشهایی که کینماتیک و کینتیک اندام تحتانی را بررسی کردند، چه پژوهشهایی که تعادل اندام تحتانی را مورد ارزیابی قرار دادند، نتایج مطلوبی در مورد پیشگیری از آسیب گزارش کردند [41, 42, 43]. توجه برنامه تمرینی ثبات هسته مرکزی بر روی توازن نسبت به معیار متعادل است. بدین ترتیب، میتواند با رفع عدم تقارن و تعادل عضلات اندام تحتانی باعث کاهش پتانسیل ریسک آسیب رباط متقاطع قدامی شود [43] که یافتههای پژوهش حاضر این موضوع را بهصورت قوی حمایت مینماید. پژوهشهای انجام شده در تمرینات ترکیبی در هر نوع بررسی فاکتورهای مؤثر بر آسیب نتایج مؤثر معناداری بر روی آسیب گزارش نکردند [45, 47 ,31].
نتیجهگیری
نتایج پژوهشها نشان دهنده فراوانی آسیب رباط متقاطع قدامی در ورزشکاران رشته ورزشی بسکتبال است که نرخ این آسیب چه در ورزشکاران حرفهای و چه در ورزشکاران غیرحرفهای در زنان بیشتر از مردان گزارش شده است. از پژوهشهای انجام شده میتواند فراوانی این آسیب در ورزشکاران زن حرفهای بیشترین و در مردان بسکتبالیست غیر حرفهای کمترین شیوع را داشته است. نرخ بالای این آسیب در کنار هزینههای بالای درمان، زمان بازگشت طولانی، تأثیرات مزمن طولانی مدت، ایجاد مصدومیتهای دیگر، نیاز به توجه ویژه برای برنامههای پیشگیرانه از این آسیب دارد. یکی از راههای پیشگیری از آسیب، تهیه برنامه با هدف کاهش ریسک ابتلا به این آسیب است. به همین دلیل پژوهشهای متعدد در این زمینه صورت گرفته است. تمرینات عصبی عضلانی، قدرتی، ثبات هسته مرکزی و ترکیبی بیشترین فراوانی را در بین برنامههای تمرینی پیشگیرانه به خود اختصاص داده است. نوع دیگری از تمرین نیز با رویکرد اصلاح تکنیکها به کمک تصاویر ویدئویی و فید بک نیز انجام شده که با توجه به اهداف پژوهش، در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار نگرفت. با توجه به فراوانی تغییرات مؤثر گزارش شده و تأثیرات جامع بر روی پارامترهای کینتیکی و کینماتیکی به نظر میرسد تمرینات ثبات هسته مرکزی بیشترین تأثیر را در بهبود خواص بیومکانیکی مؤثر بر جلوگیری از آسیب در کوتاه مدت داشتهاند. بیشتر محققان معتقدند افزایش دوره زمانی تمرین از کوتاه مدت به بلند مدت ممکن است اثر مؤثر بر روی ویژگیهای بیومکانیکی اندام تحتانی داشته باشد. از طرفی، با توجه تعداد بالای گزارش عدم کارایی تمرینات ترکیبی در کاهش ریسک ابتلا به این آسیب، به نظر میرسد برنامه تمرینی جداگانه یا تمرینی به تنهایی نه بهصورت ترکیبی، تأثیر مؤثرتری در کاهش ریسک ابتلا به آسیب رباط صلیبی قدامی ایفا کند. بنابراین طراحی تمرینات ترکیبی نیازمند انجام پژوهشهای بیشتری در جهت رسیدن به نتیجه مطلوب میباشد.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مقاله یک مقاله مروری است و هیچ نمونه انسانی و حیوانی ندارد. هیچ ملاحظات اخلاقی در نظر گرفته نشده است.
حامی مالی
این مقاله یک مقاله مروری است و هیچگونه کمک مالی از سازمانیهای دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی دریافت نکرده است.
مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آمادهسازی این مقاله مشارکت یکسان داشتهاند.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد.
References
References