بررسی وضعیت طراحی داخلی مراکز توانبخشی در راستای کیفیت بخشی خدمات توانبخشی کودکان با اختلال طیف اتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاداسلامی، ساوه، استان مرکزی، ایران

2 گروه معماری،دانشکده معماری،پردیس هنرهای زیبا ،دانشگاه تهران،ایران.

3 گروه کاردرمانی، دانشکده علوم توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: اختلال اوتیسم یک اختلال شایع در میان کودکان است عوامل فیزیکی و طراحی محیطهای داخلی توانبخشی مناسب بر اساس شناخت محرک های حسی اوتیسم وبا شناخت نوع واکنش حسی می تواند درکیفیت ارائه خدمات توانبخشی موثر واقع شود. هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی وضعیت موجود و با شناخت محرکات حسی به منظوربهسازی وارتقا  فضاهای توانبخشی در راستای کیفیت بخشی خدمات توانبخشی بوده است توانبخشی موثر واقع شود با بررسی وضعیت موجود کیفیت طراحی داخلی خدمات توانبخشی در راستای کیفیت بخشی خدمات توانبخشی کودکان با اختلال اوتیسم بوده است
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مشاهده ای از نوع مقطعی از پرسشنامه ی خودساخته محقق سنجش کیفیت معماری جهت بررسی کیفیت معماری فضای فیزیکی، معماری داخلی و امکانات فضای آموزشی و درمانی استفاده شد. برای بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت فضاهای معماری اختلال اوتیسم، 9 مؤلفه سازماندهی فضا، انعطاف‌پذیری فضا، امنیت و ایمنی، بافت، مصالح و مبلمان، تهویه مطبوع، رنگ، نور، آکوستیک و فضای سبز، دید و منظر مورد مطالعه و سنجش قرار گرفته است.  در این پژوهش مقطعی 32 نفر از کاردرمانگران مراکز درمانی دانشگاهی و بیمارستانی، مراکز بهزیستی، کلینیک‌های خصوصی مشارکت کردند و برای تبیین وضعیت موجود با رعایت مفروضات پارامتریک از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد و  برای بررسی میزان مقبولیت هر یک از ابعاد و اولویت‌بندی آنان از آزمون فریدمن استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج بیانگر وضعیت موجود کیفت طراحی داخلی خدمات توانبخشی از دیدگاه کاردرمانگرها می‌باشد، برای تبیین وضعیت موجود با رعایت مفروضات پارامتریک از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد همانگونه که نتایج در سطح معناداری 0/05 با درجات آزادی بیان شده مورد بررسی قرار گرفت  .
نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که t مشاهده شده در مولفه‌های بافت و مصالح، نور، آکوستیک بالاتر از t جدول بوده و معنادار می باشد بنابراین از دیدگاه پاسخگویان میزان تأثیر مؤلفه بافت و مصالح، نور، آکوستیک بر کیفیت معماری فضاهای اوتیسم در حد مطلوبی قرار دارد و وضعیت موجود رضایت بخش می باشد و t مشاهده شده در مولفه های فضا؛ انعطاف ناپذیری، امنیت و ایمنی، تهویه مطبوع، رنگ و فضای سبز پایین تر از t جدول بوده و معنادار نمی باشد. در نتیجه از دیدگاه پاسخگویان میزان تاثیر مولفه‌های فضا، انعطاف ناپذیری، امنیت و ایمنی، تهویه مطبوع، رنگ و فضای سبز رضایت بخش نمی باشد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که میانگین رتبه محاسبه شده برای مؤلفه سازماندهی فضا 3/72، انعطاف‌پذیری فضا 3/95 ، امنیت و ایمنی 4/75 ، بافت، مصالح و مبلمان 6/63 ، تهویه مطبوع 5/50 ، رنگ 5/69 ، نور 6/08 ، آکوستیک 6/45 و فضای سبز، دید و منظر 2/23 است. چون  سطح معنی‌داری کمتر از مقدار  می‌باشد، بنا به اطلاعات موجود فرضیه صفر رد می‌شود. همچنین مقدار آماره خی‌دی برابر با 75/863 و سطح معناداری مطلوب برآورد شده است  می‌باشد. بنابراین بررسی می‌شود میزان مطلوبیت از مؤلفه‌های کیفیت معماری فضاهای اوتیسم، متفاوت است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است برای مؤلفه سازماندهی فضا نیاز به بهسازی؛ انعطاف‌پذیری فضا نیاز به بهسازی، امنیت و ایمنی نیاز به بهسازی ، بافت، مصالح و مبلمان مناسب، تهویه مطبوع نیاز به بهسازی رنگ نیاز به بهسازی، نور مناسب، آکوستیک نیاز به بهسازی و فضای سبز، دید و منظر نا مناسب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Interior Design Status of Rehabilitation Centers in Line with the Quality of Rehabilitation Services for Children with Autism Spectrum Disorder

نویسندگان [English]

  • Negin Irani 1
  • Cyrus Bavar 2
  • Navid Mirzakhani 3
1 Department of Architecture, Faculty of Engineering, Saveh Branch, Islamic Azad University, Saveh, Province Markazi, Iran
2 Department of Architecture ,Faculty of Architecture ,College of Fine Arts ,University of Tehran ,Tehran ,Iran.
3 Occupational Therapy Department, School of Rehabilitation, Shahid Beheshti University of Medical Science, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background and Aims: Physical factors and the design of appropriate rehabilitation environments can be effective in the quality of rehabilitation treatment. The purpose of this research was to investigate the effect of physical factors and the design of spaces in rehabilitation clinics on the treatment process of children with autism spectrum disorders (ASD)
Materials and Methods: In this cross-sectional observational study, 50 parents of children with ASD were evaluated. The short form of sensory profile 2 questionnaire was used to determine sensory processing abilities (including items of sensory seeking, sensory avoidance, sensory sensitivity and sensory registration) of children with ASD between the ages of 3 and 14. T-test was used to check the effect of environmental design and Pearson's correlation coefficient was used to check the relationship between variables.
Results: The results showed that the design of suitable rehabilitation space had a significant positive effect on all four sensory processing patterns including sensory-seeking, sensory-avoidance, sensory-sensitivity and sensory-recording (P˂0.05) in children with ASD.
Conclusion: The results of this research showed that the quality of architectural design of therapeutic environments has a significant effect on children's sensory processing patterns and the treatment process of children with ASD. Based on the results, it can be stated that the role of the architecture of the rehabilitation environment for children with ASD has a positive and significant effect on the quality of providing rehabilitation services. Therefore, the findings of the present study can be used for the standardization of rehabilitation spaces as well as the formulation of the national architectural standard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autism Spectrum Disorder
  • Educational Care Centers
  • Rehabilitation
  • Occupational Therapy
دوماهنامه علمی - پژوهشی طب توانبخشی
دوره 13، شماره 4
در حال انتشار
مهر و آبان 1403

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 تیر 1401
  • تاریخ بازنگری: 10 آذر 1401
  • تاریخ پذیرش: 25 اردیبهشت 1402
  • تاریخ اولین انتشار: 25 اردیبهشت 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار